Kardiomiopatia przerostowa u kota (HCM) - cichy zabójca domowych drapieżników

ardiomiopatia to nieuleczalna choroba serca, która może dotknąć każdego kota, niemniej jednak, są rasy bardziej narażone na to schorzenie. Czym jest kardiomiopatia, jakie są objawy choroby i jak można pomóc choremu kociakowi?

Kardiomiopatia serca kota – trudny orzech do zgryzienia

Mimo że kardiomiopatia jest jedną z najpopularniejszych chorób serca u kotów to nadal jej wykrycie i leczenie stanowią wyzwanie, nawet dla weterynaryjnych kardiologów. Mimo licznych badań, nie do końca znamy przyczynę kardiomiopatii. Wiemy, że jednym z powodów jest mutacja genetyczna. W przypadku mutacji mówimy o kardiomiopatii pierwotnej. Występuje też kardiomiopatia wtórna – której przyczyną są inne schorzenia.

Kardiomiopatia serca kota jest nieprzewidywalna. U dużej ilości naszych kocich przyjaciół podczas badania nie występuje wyraźny szmer sercowy, który jasno informuje o nieprawidłowościach. Natomiast u wielu kotów z objawami klinicznymi w postaci szmerów, nie obserwuje się echokardiologicznych zmian, co dodatkowo utrudnia diagnozę.

Kardiomiopatia u kota – rodzaje

• przerostową (HCM),
• restrykcyjną,
• rozstrzeniową (DCM).

Najczęściej u kocich pacjentów diagnozowana jest kardiomiopatia przerostowa. Rzadziej występuje kardiomiopatia restrykcyjna i rozstrzeniowa. Dlatego w tym artykule najwięcej uwagi poświęcimy kardiomiopatii przerostowej.

Kardiomiopatia przerostowa u kota (HCM)

Choroba objawia się wadą w budowie mitocytów mięśnia sercowego – komórki nie układają się w regularne i ustrukturyzowane włókna. W przypadku kardiomiopatii przerostowej występuje dośrodkowy przerost i zwłóknienie lewej komory serca.

Ściany komory serca:

• stają się nienaturalnie sztywne,
• tracą elastyczność,
• a to z kolei uniemożliwia prawidłowy rozkurcz i odpowiednie napełnienie komory podczas rozkurczu.

HCM może ujawnić się w każdym momencie życia. Często choroba daje o sobie znać w drugim lub szóstym roku od urodzenia, ale są przypadki, w których już u trzy miesięcznych kociąt wykrywano problemy z sercem.

Kardiomiopatia przerostowa u kota - objawy

Kardiomiopatia przerostowa u kota może mieć różny przebieg: u niektórych kotów schorzenie nie daje objawów, u innych przebieg jest łagodny lub ciężki. Objawy są różnorodne.

Objawy kardiomiopatii u kota:

• unikanie ruchu,
• szybkie męczenie się,
• ziajanie po każdym (nawet lekkim) wysiłku
• przyspieszona akcja serca,
• szmer skurczowy,
• omdlenia,
• apatia,
• brak apetytu,
• osłabienie,
• wymioty,
• objawy zakrzepicy zatorowej (niejednokrotnie występuje paraliż jednej lub więcej kończyn),
• płyn w jamie opłucnej,
• nagły zgon.

Jeżeli zaobserwujesz u swojego kota: ziajanie i szybkie męczenie się, a w poważnych przypadkach - omdlenia, duszności, paraliż kończyn, weź bezpieczny transporter, niezwłocznie udaj się do weterynarza i poproś także o diagnostykę pod kątem HCM.

Musisz wiedzieć, że brak objawów nie świadczy o braku choroby, bo kardiomiopatia w wielu przypadkach przebiega bezobjawowo, dlatego tak ważne są regularne badania kota u weterynarza.

Kardiomiopatia restrykcyjna u kota

Aby być na bieżąco i zadbać i swojego kociego towarzysza, rzuć okiem na rzadziej występującą kardiomiopatię restrykcyjną. W przypadku tego schorzenia także występuje zwłóknienie lewej komory, jednak jej ściana nie ulega pogrubieniu. Niemniej jednak kardiomiopatia restrykcyjna u kota przynosi podobny efekt do HCM w postaci zaburzeń funkcji pracy mięśnia sercowego podczas rozkurczu i niedostatecznego biernego napełniania komory w fazie rozkurczu.

Kardiomiopatia rozstrzeniowa

Kardiomiopatia rozstrzeniowa (DCM) skutkuje powiększeniem jam serca przy zachowaniu prawidłowej grubości ścian lub ich pocienieniu. W efekcie zmian w mięśniu sercowym następuje zaburzenie czynności rozkurczowej. Jakiś czas temu choroba ta była popularna wśród kotów, ale, szczęśliwie, odkryto jej powiązanie z niedoborem tauryny w pożywieniu. Po wprowadzeniu zmian w menu kota i zastosowaniu dobrze zbilansowanej karmy dla kota, choroba występuje znacznie rzadziej, niemniej jednak może ona w szczególności dotknąć koty: abisiyńskie, burmskie i syjamskie.

Kardiomiopatia przerostowa u kota - diagnoza

Diagnoza nie jest prosta. Kardiomiopatia przerostowa u kota daje różne objawy, może być pierwotna (mutacja genu) lub wtórna (wywołana innymi chorobami: schorzenia nerek i tarczycy). Ponadto wśród wielu kotów HCM przebiega bezobjawowo, a badanie mogą nie wykazywać nieprawidłowości w budowie serca. Niemniej jednak, jeśli kot cierpi na objawy, o których pisaliśmy powyżej – konieczna jest porządna i szczegółowa diagnostyka.

Podstawą diagnozy są:

• badania laboratoryjne (badania morfologiczne, badania biochemiczne surowicy, stężenie tyroksyny całkowitej, ogólne badanie moczu). Badania laboratoryjne mają wykluczyć wtórną kardiomiopatię i choroby które mogły doprowadzić do przerostu mięśnia sercowego,
• echokardiografia: echokardiografia pozwala określić rodzaj kardiomiopatii, grubość ścian komory serca, poziom zwłóknienia, ciśnienie, rozmiar i powiększenie lewego przedsionka, ryzyko powstania zakrzepów. Echokardiografia jest inwazyjna, bo wykonywany przy znieczuleniu, jednak stanowi dobre narzędzie diagnostyczne. U zdrowych. dorosłych kotów zalecane jest wykonywanie badania co 2 – 3 lata, u ras z predyspozycjami co roku,
• elektrokardiografia: EKG zalecamy szczególnie w przypadku kotków, którym zdarzyło się omdlewanie czy zaburzenia rytmu serca. EKG może wykazać przerost mięśnia sercowego zarówno lewej jak i prawej komory. Niestety, są koty, u których mimo występowania kardiomiopatii, EKG nie wskaże na schorzenie,
• radiografia: to badanie, którego celem jest określenie rozmiaru serca. Niemniej jednak, podobnie jak w przypadku EKG, badanie może nie wykazać występującej już kardiomiopatii przerostowej,
• sercowy propeptyd natriuretyczny typu B: to białko, które w badaniu wskazuje na przeciążenie mięśnia sercowego. Badanie jest pomocne w przypadku zaawansowanej kardiomiopatii. W łagodnym przebiegu badanie może nie wykazać problemu, który istnieje. Większość kotów, u których wyniki badań wykazują przekroczenie 100 pmol/l ma kardiomiopatię.

Kardiomiopatia przerostowa u kota - leczenie

Leczenie jest złożone i zależy od stopnia zaawansowania choroby, objawów i ogólnego stanu zdrowia kota. Choroba jest nieuleczalna, ale można spowolnić jej rozwój. W początkowym i łagodnym przebiegu nie zawsze stosuje się leki, ale obowiązkowe są regularne badania kontrole i monitorowanie sytuacji. W przypadku stwierdzenia HMC bezobjawowego zaleca się badanie echokardiograficzne co 6 – 12 miesięcy. U kotów z powiększonym lewym przedsionkiem serca zaleca się badania rentgenowskie co 3 – 6 miesięcy.

Leczenie farmakologiczne najczęściej wchodzi w przypadku:

• zmian w mięśniu sercowym (powiększenie komory, zwłóknienie),
• obrzęku płuc,
• wysięku opłucnowego,
• zastoju krwi w przedsionku,
• powiększeniu przedsionka,
• objawów choroby zakrzepowo-zatorowej.

W niektórych, ciężkich przypadkach, wykonuje się też punkcję w celu usunięcia płynu z jamy opłucnej i udrożnienia dróg oddechowych. W chwili mocno zaawansowanej choroby leczenie farmakologiczne może nie być wskazane ze względu na to, że jest ono wymagające dla kota, który w zaawansowanym stadium może nie mieć na nie siły.

Ile żyje kot z kardiomiopatią przerostową?

W zależności od przebiegu choroby, przy dobrym scenariuszu koty z bezobjawowym i łagodnym przebiegiem HMC mogą żyć kilkanaście lat: podobnie jak koty z FIV (koci AIDS).

Jednak w chwili wystąpienia pierwszych objawów i stopniowego ich nasilania, czas życia kotka wynosi średnio 4 lata. Sytuacja pogarsza się w chwili zaostrzenia objawów, wystąpienia niewydolności serca czy choroby zakrzepowo-zatorowej. Koty z HCM w połączeniu z chorobą zakrzepowo-zatorową tętnic żyją zazwyczaj 2 – 6 miesięcy, natomiast koty z HCM i zastoinową niewydolnością serca przeżywają średnio 3 miesiące – do 2 lat. Niezdiagnozowana kardiomiopatia przerostowa u kota grozi też nagłym zgonem, dlatego tak ważna jest diagnostyka. Pamiętaj, że na stan zdrowia każdego kota i skuteczność leczenia wpływa profilaktyka:

• dobra dieta,
• odpowiednia ilość ruchu i zabawy,
• regularne wizyty i badania u weterynarza
• uwaga i miłość opiekuna, która może wyrażać się, na przykład, podczas szczotkowania i przyjemnych dla kota zabiegów pielęgnacyjnych.

Kardiomiopatia przerostowa u kota – zagrożone rasy

Na kardiomiopatię przerostową w szczególności są narażone takie rasy, jak:

• maine coon,
• ragdoll,
• sfinks,
• brytyjski krótkowłosy,
• perski,
• bengalski.

Ale na tę chorobę może zapaść każdy kot, łącznie z dachowcem. W chwili zakupu kociaka z hodowli kotów warto zapytać o badania rodziców pod kątem wystąpienia kardiomiopatii serca. Jednak nigdy nie będziemy mieli gwarancji, że nasz kot nie zachoruje.

Kardiomiopatia serca kota – podsumowanie

Kardiomiopatia serca to nazwa najczęściej występującej choroby kociego serca. Choroba jest nieuleczalna, ale leczenie farmakologiczne może spowolnić jej rozwój. Są też przypadki, w których kardiomiopatia nie daje żadnych objawów i kot ma się całkiem dobrze przez długie lata. Warto pamiętać, że ta choroba jest nieprzewidywalna i może skończyć się nagłą śmiercią kota. Zachorować może każdy kociak, ale szczególnie podatne na tę chorobę są koty rasy: maine coon, ragdoll, sfinks, kot brytyjski krótkowłosy, perski czy kot bengalski. Choroba występuje też u kotów ras mieszanych.

Dominika Tarnacka

Zdjęcia: Canva.com