Encyklopedia kotów: kot pers (Persian cat)

Nazwę koty te zawdzięczają swoim przodkom, którzy to pochodzą z dawnych terenów Persji (współcześnie będących Iranem). Do Europy przybyły na początku XVIII wieku.

Pers to jeden z najwcześniej rozpoznawalnych wśród ras kotów i poddanych selekcji pod katem ekstremalnego fenotypu. Chociaż protoplaści tej rasy pochodzili z terenów Persji to obecni przedstawiciele rasy nie wykazują genetycznych powiązań z tamtejszymi populacjami kotów.

Perskie koty - sylwetka

Koty perskie mogą stanowić idealny przykład jak przy ukierunkowanej i rygorystycznej selekcji hodowlanej można zmienić wygląd zwierzęcia.  Współczesne persy w niewielu kwestiach przypominają swoich przodków. Reprezentowane na wystawach już od 1871 roku koty tej rasy były smuklejsze i wyższe, miały krótszą i mniej obfitą szatę, dłuższe nosy i bardziej wklęsłe oczodoły. Przypominały bardziej tureckie angory aniżeli dzisiejszych przedstawicieli rasy.

Aktualnie przedstawiciele rasy to koty średniej i dużej wielkości, raczej krępe, ich standardowa masa ciała powinna mieścić się w przedziale od 3,5 - 4 kg do nawet 7 kg. Gęsta sierść na całym ciele, a zwłaszcza uformowana w widoczną kryzę i żabot, powoduje, że kot wydaje się znacznie większy. Głowa perska jest okrągła i szeroka, a uszy niewielkie z zaokrąglonymi końcówkami. Charakterystyczne dla rasy są duże, okrągłe oczy, płytko osadzone. Ich barwa zależna jest od umaszczenia.

W wyniku pracy hodowlanej powstało ponad 150 wersji kolorystycznej tej rasy, jednak do celów wystawowych istnieje podział na 5 kategorii: jednokolorowe – solid, dymne, pręgowane, bikolor, colorpoint.

Ogon persów jest krótki i nisko osadzony, ale z dużą ilością sierści. Łapy duże, zakończone okrągłymi stopami. Kępki włosów między palcami w zamierzchłych czasach stanowiły ochronę dla opuszek przed rozgrzanym piaskiem i zmianami temperatur.

Pielęgnacja persa

Pielęgnacja persów wymaga nie lada cierpliwości, a przede wszystkim systematyczności. Kot perski ma bardzo gęste futro. Długie i delikatne włosy okrywowe, lekko postawione, zakrywają miękki podszerstek. Ze względu na sierść, która ma skłonność do kołtunienia pers wymaga regularnej pielęgnacji. W innym przypadku, zaniedbanie doprowadzi do bardzo złego stanu, zarówno psychicznego jak i fizycznego zwierzęcia. Futro należy codziennie czesać, najlepiej grzebieniem metalowym o długich i wąsko rozstawionych ząbkach. Nie wolno szarpać i działać siłowo, bo jak raz kot zrazi się do pielęgnowania sierści to bardzo ciężko będzie go z powrotem do tego przekonać. Po każdej sesji warto pupila nagrodzić, aby dobrze mu się kojarzyła. Zabieg ten powinien być przeprowadzony delikatnie, ale stanowczo, tak aby dochodzić końcówkami grzebienia do samej skóry. Czesanie tylko po wierzchu, sprawi, że kot będzie przyzwoicie wyglądał, ale przy jego skórze po pewnym czasie zbije się twardy filc. Dodatkowo, rasa ta intensywnie linieje, szczególnie w sezonie przejściowym – koniec wiosny i końcówka jesieni. Zadbana i zdrowa sierść kotów perskich jest miękka i lekka niczym piórko.

Przy pielęgnacji szczególną uwagę należy zwrócić na miejsca: pod pachami, w pachwinach i za uszami, gdzie sierść najbardziej się plącze. Więcej czasu należy poświęcić na czesanie ogona - sierść tam wolniej odrasta i każda wyrwana czy uszkodzona kępka włosów może na długo pozostawić wyłysienie i przerzedzenie okrywy włosowej.

Mycie kotów perskich zaleca się jedynie w przypadku kotów wystawowych lub za wyraźnym zaleceniem lekarza weterynarii. W razie innej konieczności, np. sporego zabrudzenia, z którym kot sobie sam nie radzi, można zastosować suchy szampon, jest to łatwiejsze rozwiązanie i zdecydowanie mniej stresujące dla obu stron.

Ze względu na bardzo gęstą i długą sierść, rasa ta często cierpi na zalegające w przewodzie pokarmowym kule włosowe. Niezbędne jest więc tu udostępnienie tym kotom trawy do podgryzania oraz warto raz na jakiś czas dodać kotu tłuszcz zwierzęcy do posiłku – ułatwi on przesuwanie się dalej pilobezoarów i przyspieszy perystaltykę jelit.

Częste zatykanie się kanalików łzowych nadaje opiekunowi obowiązek codziennego przemywania wewnętrznych kącików oczu i szczególnego dbania o okolice oczu i nosa pupila.

Perskie koty mają tendencje do tycia, dlatego warto dobrać swojemu pupilowi odpowiedni rodzaj żywienia. Jak każdy kot, pers powinien mieć dobrze zbilansowane, mięsne i wilgotne posiłki. Zagwarantuje to lśniącą sierść, zdrową skórę i dobrą kondycję.

Perski kot - zdrowie

Przed zakupem kota perskiego bardzo ważne jest dokładne sprawdzenie wybranej hodowli. Warto oczekiwać od hodowcy pokazania dokumentów przeprowadzonych badań, testów oraz ich wyników. To bardzo ważne i minimalizuje ryzyko wystąpienia u wybranego kociaka chorób genetycznych, do których to rasa ma predyspozycje.

Jednymi z najczęstszych przypadłości persów są choroby wątroby i serca (np. kardiomiopatia przerostowa, przetrwały przewód Botala) oraz policystowatość nerek. Przez spłaszczoną twarzoczaszkę dochodzą problemy z oddychaniem i łzawieniem oczu. W ciepłe i gorące dni należy szczególnie uważać na koty perskie. Budowa anatomiczna powoduje, że są one bardzo narażone na przegrzanie, udar i duszności. Należy im wtedy zapewnić miejsce w cieniu i w miarę chłodzie. Przydatne mogą być maty chłodzące lub wilgotne ręczniki ułożone na ziemi. W takim czasie absolutnie nie można tych kotów wypuszczać na dwór.

W rasie tej zdarza się częściej niż u innych, że kocięta przychodzą na świat z rozszczepieniem podniebienia.

Ze względu na wysokie ryzyko chorób genetycznych u persów, bardzo ważne jest wybranie sprawdzonej i odpowiedniej hodowli. Hodowca powinien posiadać aktualne wyniki badań kotów i zapoznać przyszłego opiekuna z rodzicami i dziadkami kociaka. Kot perski kosztuje od 1500 do 3000 zł, w zależności od hodowli, odmiany. Rekordowe ceny to nawet 5000 zł za kociaka. 

Kot perski charakter

Persy to spokojne i łagodne olbrzymy, które uwielbiają się bawić.  Uznawane są za cichą rasę, która to nie ma w zwyczaju głośno miałczeć i dobitnie domagać się atencji opiekuna. Są bardzo uczuciowe, lubią pieszczoty i przytulanie się. Dosyć łatwo i szybko adaptują się do zmieniającego się otoczenia, jeżeli tylko są ze znanym, ukochanym opiekunem.

Koty perskie to domatorzy i arystokraci, znani ze swojej delikatności i cierpliwości. Cechy te sprawiają, że dobrze dogadują się z dziećmi i z innymi towarzyskimi zwierzętami. Stanowią potężne wsparcie dla osób chorych, ich empatia wykorzystywana jest w felinoterapii.

Kot perski świetnie odnajdzie się w mieszkaniach, nie radzi sobie puszczony samopas na zewnątrz, głównie ze względu na sierść, do której to wszystko się przyczepia i zahacza. Persy nie przepadają też za przydatnym na dworze zajęciem - wspinaniem się po drzewach, więc mają utrudnione pole do ewentualnej ucieczki. Są kotami raczej naziemnymi, nie przepadają za wysokościami, skakaniem i innymi akrobacjami wykonywanymi w powietrzu.

Należy mieć na uwadze, że opisany tu charakter kota jest wzorcowy, jednak każdy pojedynczy osobnik będzie na swój sposób niepowtarzalny i zapewne nie spotkamy dwóch identycznych kocich osobowości.

Koty te są jednymi z najczęstszych gości w klinikach weterynaryjnych oraz w salonach pielęgnacji zwierząt. Powodem są predyspozycje genetyczne do powstawania chorób związane z intensywną selekcją hodowlaną, jak i trudna w pielęgnacji, wymagająca czasu i poświęcenia ze strony opiekuna okrywa włosowa. Wybierając persa za przyjaciela życia należy być przygotowanym na systematyczne czułości ze strony kota, a z naszej na systematyczną pielęgnację.

Karolina Łuszczyk