.png "Sklep dla kota")
Kleszcze - co trzeba o nich wiedzieć
Wiosna, wiosna! Komary i kleszcze już się cieszą. Temperatury są już całkiem wiosenne, a to oznacza, że do życia budzą się owady. W tym kleszcze i komary. Wraz ze wzrostem temperatury wzrasta również tempo rozwoju larw pcheł. Jak zabezpieczyć przed pasożytami zwierzaka? W tej części skupimy się na kleszczach.
Trochę biologii - czym są kleszcze?
Kleszcze to pasożyty zewnętrzne ssaków, ptaków i gadów rozprzestrzenione na całym świecie. Najogólniej kleszcze można podzielić na twarde i miękkie. Obie grupy są odpowiedzialne za rozprzestrzenianie patogenów w tym bakterii, pierwotniaków, wirusów, riketsji.
Kleszcze twarde – czyli kleszcz psi, kleszcz łąkowy, kleszcz pospolity.
W rozwoju wyróżnia się trzy stadia. Pierwsze, to szescionożne larwy, które po pierwszym posiłku z krwi kręgowców przeobrażają się w ośmionożne nimfy. Nimfy kleszczy również żerują, a następnie przeobrażają się w ostatnie stadium – dorosłego osobnika, który również ma osiem nóg. Po kolejnym żerowaniu dorosła samica składa pakiet składający się z tysięcy jaj i umiera. Samiec umiera po kopulacji z samicą. W każdym stadium kleszcze żerują tylko raz. Cały cykl rozwojowy zależny jest od temperatury otoczenia i trwa od roku do trzech lat. Wielu przedstawicieli kleszczy twardych może przetrwać niekorzystny okres bez pożywiania się. Kleszcze nie tylko aktywnie wbijają się w ciało żywiciela, ale również wydzielają substancję cementującą, która rozpuszcza się po zakończeniu żerowania.
Kleszcze twarde mają dość ciekawą technikę „oczekiwania” na żywiciela. Czekają one na szczycie źdźbeł trawy. Wyczuwają one dwutlenek węgla, ciepło, oraz ruch, co stymuluje je do przyjęcia specyficznej „wyczekującej” pozycji. Kiedy żywiciel znajduje się w odległości dostępnej dla kleszcza, ten wdrapuje się na swoja ofiarę i znajduje miejsce do żerowania. Taki sposób znajdowania żywicieli wskazuje jasno na to, że kleszcze nie wyczekują ofiary na drzewach ale wręcz przeciwnie - na źdźbłach trawy.
Kleszcz po skończeniu żerowania może być nawet 200 do 600 razy cięższy w porównaniu z kleszczem przed żerowaniem. Kleszcze starają się dostosować do środowiska tak, aby ich szanse na przeżycie i rozmnożenie się były jak największe. Niektóre żerują na jednym żywicielu przez wszystkie swoje stadia rozwojowe. Inne zmieniają żywiciela po przeobrażeniu się w postać dorosłą. Jeszcze inne żerują na trzech żywicielach zmieniając go po każdym stadium rozwojowym.
Do kleszczy twardych należy rówież kleszcz afrykański, który w ostatnim czasie zdobywa niechlubną slawę.
Kleszcze miękkie
Cykl życiowy kleszczy miękkich również składa się ze stadium larwy, która żeruje aby móc przeobrazić się w postać nimfy. Jednak nimfy mogą rosnąć i żerować kilka razy (nawet siedem), aż osiągną odpowiednie rozmiary i dopiero wówczas przeobrażają się w postać dorosłą. Oznacza to, że kleszcze miękkie żerują kilka razy zanim osiągną postać dorosłą. Samice składają niewielkie pakiety jaj pomiędzy posiłkami. Cykl życiowy kleszczy miękkich jest więc znacząco dłuższy i trwa kilka lat. Dodatkowo kleszcze obrzeżkowate mogą przetrwać bez jedzenia wiele lat.
Kleszcze miękkie przyczepiają się do żywiciela jedynie w sposób mechaniczny, a specjalne struktury na ich aparacie gębowym zapobiegają łatwemu usunięciu. Niektóre kleszcze miękkie poszukują żywiciela „oczekując” go na niskich roślinach. Jednak zdecydowane większość pasożytuje w gniazdach i norach. Dwutlenek węgla, ciepło i ruch stymulują kleszcze do poszukiwania żywiciela. Żerują od kilkunastu minut do kilku dni. Ciało kleszczy miękkich rozszerza się podczas żerowania, ale nie rozrasta się. Po żerowaniu kleszcze są 5 do 10 razy cięższe niż przed. Obrzeżkowate mogą powodują u ludzi silny czasem przewlekły świąd oraz mogą doprowadzić do wystąpienia reakcji anafilaktycznej. Częstym przedstawicielem kleszczy miękkich jest obrzeżek gołębień.
Odkleszczowe choroby wektorowe
Wektorami dla chorób odkleszczowych są kleszcze twarde. W naszych warunkach klimatycznych najważniejsze są cztery gatunki kleszczy przenoszących poniższe choroby:
Choroba: Anaplazmoza
Przenosi ją: Ixodes ricinus – kleszcz pospolity
Objawy:
- Anoreksja,
- letarg,
- anemia
- objawy wielonarządowe.
Z powodu braku typowych objawów, może być trudna do rozpoznania
Choroba: Babeszjoza
Przenosi ją: Dermatocentor reticulatus – kleszcz łąkowy oraz Rhipicephalus sanguinatus – kleszcz psi
Objawy:
- Gorączka,
- utrata wagi,
- anemia,
- omdlenia,
- wybroczyny na skórze,
- ogólne osłabienie,
- często żółtaczka.
Przeczytaj więcej o babeszjozie.
Choroba: Borelioza
Przenosi ją: Ixodes ricinus – kleszcz pospolity
Objawy:
- Gorączka,
- kulawizny,
- ogólne osłabienie,
- uszkodzenie nerek.
Choroba: TBE (odkleszczowe zapalenie mózgu i opon mózgowych)
Przenosi ją: Ixodes ricinus – kleszcz pospolity
Objawy:
- Gorączka,
- objawy pochodzące z układu nerwowego mogące pogłębiać się i prowadzić do śmierci.
Choroba: Hepatozoonoza
Przenosi ją: Rhipicephalus sanguinatus – kleszcz psi
Choroba pojawia się po ZJEDZENIU kleszcza przez psa. W Polsce obecnie bardzo rzadka.
Objawy:
- Ogólne osłabienie,
- obniżenie odporności,
- anemia,
- gorączka.
Wszystkie te choroby sprawiają trudności w leczeniu, mogą powodować śmierć zwierzęcia, wymagają często bardzo drogiego leczenia. W związku z tym, wedle złotej zasady, lepiej zapobiegać niż leczyć. Obecnie na rynku nie ma środków, które zapobiegałyby całkowicie wczepianiu się kleszczy. Dlatego środki powinny być tak dobrane, aby skrócić czas żerowania do takiego, który minimalizuje ryzyko lub zapobiega transmisji patogenów. Wypróbuj np. obrożę Foresto.
Teksty na blogu nie są poradą lekarską oraz nie zastępują wizyty u lekarza weterynarii.
Komentarze
Data wystawienia 06-04-2017
