Zapalenie otrzewnej u kota (FIP) - jak postępować?

FCoV to wirus wywołujący FIP. Wiele kotów jest nosicielem tego wirusa, a nie chorują na FIP. Jak rozpoznać, że nasz pupil mógł zachorować? Jak wyleczyć kochanego czworonoga i czy człowiek może zarazić się od kota? Sprawdź!

Co to jest FIP u kota?

FIP, czyli inaczej zapalenie otrzewnej u kotów, to choroba, która jest wywoływana przez koronawirusa kotów (FCoV). FIP jest powszechną chorobą, zwłaszcza w większych skupiskach kotów. Nie każdy kot zainfekowany FCoV będzie wykazywał objawy FIP. Niektóre koty będą miały zbyt niską wiralność, aby zachorować i zarażać inne osobniki. Jeszcze inne mogą same nie mieć objawów, a zarażać inne koty. Dlatego bardzo ważne są profilaktyczne szczepienia u kociąt, by uniknąć rozprzestrzeniania się wirusów w kocich stadach. Szczególnie narażone są kocięta, które mają jeszcze niską odporność i koronawirus może obciążyć ich młody organizm.

U około 10% zarażonych kotów wirus FCoV rozmnaża się i mutuje, powodując infekcję znaną jako wirus zakaźnego zapalenia otrzewnej kotów (FIPV), która rozprzestrzenia się po całym ciele kota. Może powodować skrajną reakcję zapalną w tkankach otaczających brzuch, nerki lub mózg.

Wirus FCoV może przeżyć poza organizmem kota nawet 2 miesiące. Na szczęście można się go pozbyć środkami do odkażania i ozonowaniem. Dobrze sprawdzi się środek Virkon S, który działa na wirusy odzwierzęce.

FIP – zakażenie

Koty najczęściej zarażają się FCoV od innych kociaków. Wirus przenosi się przez kał, ale może także unosić się w miejscu, gdzie bytuje chory kot. Zdrowe zwierzę może się z łatwością zarazić poprzez korzystanie z tej samej kuwety lub przebywanie tam, gdzie był zakażony kot. Wiralność może trwać kilka miesięcy lub nawet do końca życia, dlatego ważna jest szybka reakcja i rozpoczęcie leczenia, aby nie zarażać pozostałych członków stada.

Zapalenie otrzewnej u kota - objawy

Wczesne objawy FIP mogą się różnić, ale często obejmują gorączkę lub utratę ciepłoty ciała, spadek apetytu i nagłe chudnięcie. Z biegiem czasu zakażone koty mogą mieć więcej objawów FIP, które zależą od mutacji wirusa. Większość kotów zakażonych FCoV nie wykaże żadnych objawów poza wymienionymi wyżej, ewentualnie nastąpi łagodne zapalenie jelit.

FIP występuje w formie:

• suchej (bezwysiękowej) - powoduje infekcje i zmiany zapalne wokół naczyń krwionośnych w ciele kota. Ta infekcja może wpływać na mózg, wątrobę, nerki, płuca i skórę. Ta forma często powoduje, że kot ma drgawki i porusza się w nieskoordynowany sposób. W niektórych przypadkach koty odczuwają nadmierne pragnienie i oddawanie moczu, występują wymioty, utrata wagi, a nawet żółtaczka.
• mokrej (wysiękowej) - w tej postaci choroby płyn gromadzi się w jamie brzusznej. Płyn może również gromadzić się w klatce piersiowej, utrudniając kotu oddychanie. Ta forma FIP powoduje uszkodzenie naczyń krwionośnych, powodując stan zapalny i wyciek płynu z krwi do brzucha i klatki piersiowej. Jest to zdecydowanie bardzo niebezpieczna i trudna w leczeniu odmiana FIP-u.

Zainfekowane koty mogą mieć objawy jednej postaci lub kombinacji obu, dlatego diagnozę należy zostawić weterynarzowi.
Mogą wystąpić jeszcze inne komplikacje i objawy kliniczne w związku z zakażeniem FCoV. Mogą wystąpić na przykład objawy neurologiczne (oczopląs, drgawki). Choroba może bardzo mocno uszkodzić koci organizm, uszkodzić wzrok, narządy wewnętrzne i upośledzić mózg.

Lek na FIP

Czy istnieje szczepionka na FIP dla kotów?
Właściwie tak, chociaż nie jest w pełni przebadana i rekomendowana przez weterynarzy i naukowców. W Polsce nie jest powszechne szczepienie na FIP i stawia się bardziej na profilaktykę w minimalizacji ryzyka zarażania się kotów. Trwają prace nad lekiem na FIP, w Polsce nadal nie jest on dostępny, a za granicą terapia jest bardzo droga – ale w większości przypadków skuteczna.

Zapobieganie FIP

Na szczęście chorobie FIP można zapobiegać. Poza oczywiście zdrową dietą, odpowiednią dawką ruchu i regularnymi wizytami u weterynarza, zaleca się:

• Utrzymywanie czystości w kuwetach (kuwet powinno być o jedną więcej niż jest kocich domowników)
• Kuwety powinny być odseparowane od jedzenia i wody futrzaków.
• Jeśli posiadasz kilka kotów (np. jako dom tymczasowy lub fundacja), trzymaj maksymalnie trzy koty w każdym pokoju, aby uniknąć przepełnienia.
• W przypadku wprowadzania nowego kota, zastosuj socjalizację z izolacją. Zanim zapoznasz koty, udaj się z nowym kociakiem do weterynarza i wykonaj podstawowe badania.
• Nie wypuszczaj kota bez nadzoru. Na kota czeka wiele zagrożeń, w tym zarażenie się wirusem FCoV od obcego kota.
• Nie powinno się wprowadzać nowego kota szybciej niż 2 miesiące po wyleczeniu chorego rezydenta. Mieszkanie należy odkazić.

Przeczytaj więcej: Jak dobrać kuwetę dla kota?

Leczenie FIP

FIP jest obecnie uznawany na chorobę nieuleczalną. Można leczyć chorego kota poprzez transfuzje krwi, antybiotykoterapię i drenaż nagromadzonego płynu w otrzewnej. Weterynarze mają różne sposoby na radzenie sobie z FIP-em, ale choroba może zakończyć się śmiercią.

Czy FIP jest zaraźliwy dla człowieka?

Nie. Jeżeli Twój kot jest chory, to Ty nie zachorujesz na FIP. Na człowieka działają inne koronawirusy niż na koty. Miej na uwadze, że wirus unosi się w powietrzu i na przedmiotach, a zatem możesz zarazić zdrowego kota poprzez kontakt z zakażonymi ubraniami czy kocimi przedmiotami.

Ile żyje kot z FIP?

Wszystko zależy od tego, jak zmutuje wirus FCoV. Może być tak, że kot będzie nosicielem wirusa, a nie zachoruje na FIP. Jeżeli dojdzie do ostrej formy zachorowania na zapalenie otrzewnej kotów, to zwierzak może umrzeć w przeciągu kilku dni. Należy rozpatrywać każdy przypadek indywidualnie, gdyż nie ma uniwersalnej zasady co do przeżywalności.
Na pewno większe szanse na przeżycie mają koty, które są regularnie u weterynarza. Dzięki badaniom moczu, krwi i kału można określić, czy z kotem wszystko w porządku. Wczesne wykrycie wirusa FCoV pozwoli na profilaktykę i odseparowanie zakażonego kota od innych kociaków.

Mediana przeżywalności FIP to 9 dni. Niezwłoczna reakcja i rozpoczęcie leczenia u weterynarza pozwolą na wydłużenie życia kota.

Aleksandra Drzewińska