Niewidomy pies – jak mu pomóc i ułatwić życie?

Podobnie jak ludzie, psy również mogą zmagać się z częściową utrata wzroku czy nawet całkowitą ślepotą. Wyjaśniamy, czym dokładnie jest ślepota, jak rozpoznać wczesne objawy upośledzenia zmysłu wzroku u psa – i jakie kroki podjąć, by zapewnić zwierzęciu najlepsze możliwe warunki rekonwalescencji.

Dlaczego pies ślepnie?

Zmysł wzroku jest jednym z najważniejszych zmysłów większości ssaków. Wiele codziennych sytuacji, które nigdy wcześniej nie stanowiły zagrożenia, dla niewidomego psa mogą być śmiertelnie niebezpieczne. Psy z upośledzonym zmysłem wzroku mogą nieświadomie wbiec pod samochód, spaść ze schodów czy uderzyć głową o ostre krawędzie. Jeśli uważasz, że Twój pies ma problemy z widzeniem, koniecznie umów się na wizytę u weterynarza. Istnieje wiele możliwych przyczyn ślepoty u psów, dlatego pod żadnym pozorem nie należy zapominać o corocznych wizytach kontrolnych. Ślepota może być oznaką wielu chorób dziedzicznych lub urazów i schorzeń – takich jak np. cukrzyca.

Wielu psich opiekunów przez dłuższy czas nie zauważa problemu, ponieważ większość psów szybko dostosowuje się do nowej rzeczywistości. Można jednak zauważyć trudności w zachowaniu równowagi i koordynacji ruchowej. Pies może również bać się głośnych dźwięków oraz utracić chęć zabawy i wychodzenia na zewnątrz.

Pamiętajmy jednak, że pomimo diagnozy, ulubiony czworonóg nadal może wieść długie i szczęśliwe życie. Właściwa opieka, cierpliwość i treningi adaptacyjne z pewnością będą miały korzystny wpływ na samopoczucie zwierzęcia.

Ślepota u psa - objawy

Objawy ślepoty u psa będą różniły się w zależności od przyczyny – a także konkretnego przypadku. Niektóre z pierwszych objawów, mogących świadczyć o zaniku wzroku u psa, to:

• Zaburzenie koordynacji ruchowej;
• Ogólna niezdarność;
• Nerwowość;
• Niepokój podczas zabawy;
• Pies nie może znaleźć wody, jedzenia i zabawek;
• Zmieszanie;
• Brak chęci wychodzenia na zewnątrz;
• Depresja;
• Częste zapadanie w sen;
• Zaczerwienienie i/lub zmętnienie oczu;
• Powiększone źrenice;
• Nadmierne pragnienie (cukrzyca i SARDS).

Rodzaje ślepoty u psa

Ślepota nie zawsze oznacza całkowitą utratę zdolności widzenia. W wielu przypadkach pies widzi zarysowania przedmiotów. Zaburzenie zmysłu wzroku może pojawiać się również sporadycznie.

• Częściowa ślepota psa – zachmurzone widzenie, może widzieć kształty i światło, ślepota tylko na jedno oko;
• Okresowa ślepota psa – ślepota sporadycznie pojawia się i znika;
• Całkowita ślepota psa – całkowity brak zmysłu wzroku.

Przyczyny ślepoty u psów

Przyczyn zaburzenia zmysłu wzroku może być wiele. Ważne, by to lekarz weterynarii zdiagnozował przyczynę, dzięki czemu możliwe będzie wdrożenie odpowiedniego rodzaju leczenia.
• Jaskra – bardzo bolesna, zwiększone ciśnienie płynów w oku, które uszkadza nerw wzrokowy i siatkówkę;
• Zaćma – bezbolesne zmętnienie soczewki oka powodujące częściową lub całkowitą ślepotę;
• Cukrzyca – jeden na 10 psów ma cukrzycę, a 75% z nich kończy ze ślepotą;
• Podeszły wiek;
• Specyficzne dla rasy - niektóre rasy, takie jak spaniele, husky syberyjskie, malamuty, pudle, dogi niemieckie, jamniki, dalmatyńczyki, chow chow, bassety, beagle, owczarki niemieckie, chihuahua i shih tzu są genetycznie predysponowane do wystąpienia ślepoty;
• Zakażenie, podrażnienie (dlatego bardzo ważne jest dbanie o higienę oczu psa, np. przez płyn do oczu dla psa);
• Obrażenia;
• Postępujący zanik siatkówki (PRA) – dziedziczne zaburzenie, które powoduje stopniowe upośledzenie siatkówki;
• Nagłe nabyte zwyrodnienie siatkówki (SARDS) – bezbolesne, jednak niemożliwe do wyleczenia.

Diagnoza ślepoty u psa

W celu postawienia prawidłowej diagnozy, lekarz weterynarii powinien wykonać pełne badanie fizyczne, które obejmuje badanie oczu, czas reakcji źrenicy, odruchy, temperaturę ciała, ciśnienie krwi, wagę, odgłosy oddechowe, pulsoksymetrię (poziom tlenu), oddechy i tętno. Pamiętajmy, by poinformować lekarza weterynarii o wszystkich zauważonych objawach, a także nietypowych zachowaniach czy nawet wzorcach żywieniowych. Warto również zabrać ze sobą dokumentację medyczną i kartę szczepień zwierzaka.

By wykluczyć choroby, jak np. cukrzyca, niezbędne będą testy diagnostyczne. Niektóre z potrzebnych testów mogą obejmować stężenie glukozy we krwi, analizę chemiczną surowicy, pełną morfologię krwi psa, kompleksowy panel metaboliczny (CMP), analizę moczu, azot mocznikowy we krwi (BUN), cholesterol w surowicy, bilirubinę i tonometrię. Inne procedury zwykle wykonywane w tym czasie to fosfataza alkaliczna w surowicy (ALP), aminotransferaza alaninowa w surowicy (ALT), elektroretinografia (ERG), test stymulacji ACTH i ultrasonografia oka. Być może konieczne będzie zabranie psa do okulisty weterynaryjnego w celu przeprowadzenia dalszych badań.

Jak pomóc ślepemu psu?

Leczenie zależy od przyczyny ślepoty. W niektórych przypadkach, jak np. SARDS i PRA, leczenie nie jest możliwe – zaleca się wtedy wdrożenie odpowiedniego szkolenia, mającego na celu wyuczenie zwierzęcia, jak żyć z upośledzonym zmysłem wzroku. Opieka nad psem, który utracił wzrok, wymaga od opiekuna cierpliwości i zrozumienia.
Używaj swojego głosu, gdy spędzasz czas ze swoim niewidomym psem. W takim wypadku pies szybko nauczy się używać zmysłu słuchu jako zamiennika wzroku. Trzymaj miskę na wodę przez cały czas w tym samym miejscu i wyznacz określone miejsce do karmienia. Zapewnij swojemu pupilowi bezpieczną strefę, która zapewni mu przestrzeń do zabaw. Upewnij się, że Twój dom jest przystosowany do opieki nad niewidomym psem - zabezpiecz ostre krawędzie czy schody (zobacz: bramki i drzwiczki dla psa). Warto również ostrzegać odwiedzających gości, by przed dotknięciem psa głośno się przedstawili.

Te kroki z pewnością ułatwią psu przyzwyczajenie się do nowej rzeczywistości. Dla pewności, warto zapytać weterynarza o więcej wskazówek lub skontaktować się z innymi opiekunami niewidomych psów.

U większości psów ślepota postępuje stopniowo, pozwalając zwierzęciu i właścicielowi na odpowiednią asymilację i zaznajomienie się z problemem. Pies zyskuje wtedy czas, by przyzwyczaić się do radzenia sobie z bez pomocy właściciela. W wielu przypadkach, gdy postępowanie ślepoty przebiega powolnie, pies tak dobrze dostosowuje się do nowych realiów, że jego opiekun przez długi czas nie dostrzega problemu.

Przeczytaj również: Najczęstsze choroby oczu psów i zapobieganie im

Arnika Persona