Trening psów - dlaczego motywacja podczas pracy jest tak ważna?

Proces nauki psa rozpoczyna się już w momencie przekroczenia przez niego progu naszego mieszkania. Szkolenia można prowadzić z podopiecznym niezależnie od jego wieku, jednak od początku mamy wpływ na to jak ukształtuje się jego zachowanie.

Trening psa - tylko pozytywne wzmacnianie

Podczas prowadzenia treningu psa powinno stosować się pozytywne wzmacnianie, tak aby szkolenie kojarzone było przez psa z przyjemnością i miłym spędzaniem czasu. Już jakiś czas temu udowodniono, że karanie przynosi odwrotne skutki, natomiast najszybciej i najskuteczniej pies uczy się przez pochwały. Taka metoda szkolenia pozwala na budowanie więzi oraz zaufania jakże ważnego w relacji pies – opiekun. Dodatkowo, przekazywanie pozytywnych bodźców pozwala na zwiększanie pewności siebie psa, co pozwoli na lepszą współpracę.

W trakcie nauki opiekun może zdecydować się na jeden z dwóch typów nagród: podstawową lub uwarunkowaną. Nagrody podstawowe są najbardziej pożądane przez psa, odwołują się do jego potrzeb gatunkowych i mogą to być np. pieszczoty, przysmaki, zabawy z opiekunem, przytulanie. Natomiast nagrody uwarunkowane to wszystkie sygnały i gesty, które kojarzą się psom z nagrodą podstawową. Nie są to jednak pierwotne instynkty, tylko wyuczony ciąg zdarzeń po danym znaku opiekuna. Należą do nich klikery, bądź dźwięki wydawane przez człowieka lub pochwały głosowe. Ich zaletą jest szybkość zakomunikowania psu poprawności wykonanego zadania i dobrego zachowania. Jako że nagrody uwarunkowane są wyuczone, należy je co jakiś czas odnawiać.

Podczas treningu opartego na pozytywnych skojarzeniach, najlepsze efekty uzyskuje się poprzez zaskakiwanie psa. Dlatego też dobrym rozwiązaniem jest posiadanie przy sobie w czasie treningu kilku rodzajów przekąsek, aby móc je zmieniać i dostosowywać do psa oraz warunków. Po uzyskaniu pożądanego zachowania, należy je dalej utrwalać poprzez różnorodne nagradzanie. Można zmniejszyć częstotliwość nagród – nie co  każdą poprawnie wykonaną komendę, a co trzecią, piątą, itp. Smakołyki można od czasu do czasu zastępować głaskaniem, przytulaniem, zabawą lub pochwałą słowną. Taki sposób prowadzenia treningu podtrzymuje ciekawość psa i szybko się mu nie znudzi.

W szkoleniu należy szczególnie uważać na tzw. nieświadome pozytywne wzmacnianie. Poprzez gesty, czyny czy słowa wykonywane podświadomie, bądź niekontrolowanie można niechcący wzmocnić niekoniecznie poprawne zachowanie. Sam dotyk lub słowa wypowiadane z czułością i delikatnością mogą zachęcić psa do dalszego wykonywania danych czynności. Nieakceptowane psie zachowania najlepiej konsekwentnie ignorować, aby mogły z czasem wygasnąć. Najczęściej największą oraz najbardziej pożądaną nagrodą dla psa jest uwaga opiekunów. Zatem naganą będzie pozbawienie go tego.

Jakie przysmaki wybrać do treningu z psem?

Przysmaki stosowane jako nagroda w czasie treningu są najpowszechniejszych rodzajem chwalenia. Warto jednak pamiętać o paru zasadach, aby jak najlepiej dobrać smaczki.

Przede wszystkim powinny być one odżywcze. Duża zawartość białka oraz nienasyconych kwasów tłuszczowych pozwolą zadbać zarówno o wzmocnienie mięśni i kośćca oraz o pracę mózg i szybkość przepływu informacji. Mała wartość kaloryczna jest zaletą takich smaczków, aczkolwiek i tak należy brać je pod uwagę w dziennej dawce jedzenia. Smakołyki powinny być lubiane i chętnie jedzone przez psy. Smak jest kwestią indywidualną psów, natomiast preferencje konsystencji i kształtu zależne mogą być od jego wieku, możliwości gryzienia, itp.

Przysmaki treningowe najlepiej, aby były niewielkich rozmiarów i dosyć miękkie, co zapewni szybkie ich zjedzenie, istotne dla lepszego zrozumienia przesłania i skojarzenia smaczku z wykonaniem danego polecenia. Podczas prowadzenia nauki smakołyki trzymane są w kieszeniach lub torbie, dla opiekuna ważna zatem będzie tłustość produktu, tak aby nie brudził on rąk, ani materiałów.

Przysmaki treningowe są bardzo praktycznym i wygodnym rozwiązaniem. Łatwo je przechowywać i zabrać właściwie w każde miejsce. Szybko można je wyciągnąć i podać psu. Sprawdzają się nie tylko przy nauce podstawowych komend – podaj łapę, siad, leżeć itp., ale również w czasie nauki chodzenia przy nodze i bardziej zaawansowanych komend jak proś i daj głos. Tutaj dodatkowym atutem będzie intensywniejszy zapach i aromat smaczków, który pies wyczuje będąc koło nas.

Jak się bawić, aby była to nagroda dla psa?

Zabawka używana jako nagroda podczas szkolenia psa powinna spełniać kilka warunków. Najważniejsze, aby była wykonana z bezpiecznych materiałów i aby nie posiadała ostrych elementów. Powinna być na tyle mała, aby zmieściła się w kieszeni, plecaku czy torbie. Jej twardość oraz kształt dopasowujemy do preferencji psa – to ma być lubiana przez niego zabawka. Najważniejsze jednak, aby była bezpieczna dla psa. Po zakończonej sesji treningowej zabawkę chowamy, aby utrzymać niedosyt psa i jego pożądanie względem zabawki.

Sprawdź również nasze pomysły na zabawy z psem w domu.

Jak zmotywować psa?

Motywowanie psa do nauki jest kluczem do sukcesu. Pierwszym krokiem zawsze powinno być dobre poznanie swojego pupila i stwierdzenie za czym on najbardziej przepada. Nikt nie będzie chciał pracować za znienawidzone smakołyki czy głaskanie w miejscu, w którym się tego nie lubi. Dodatkowo, w nagradzaniu trzeba zachować umiar i zdrowy rozsądek. Pies na co dzień przekarmiany smakołykami i miziany od rana do nocy, nie ma potrzeby starania się, ponieważ nagrody dostaje za nic.

Szkolenie najlepiej rozpocząć w warunkach neutralnych, od paru poleceń i komend. W zależności od psa i jego możliwości dopasowujemy długość treningu, jednak nie powinien być on za długi. Nawet przy pobudzonym i chętnym do dalszej nauki podopiecznym, w odpowiednim momencie należy przerwać szkolenie i pozwolić psu na swobodne obwąchiwanie i bieganie. Takie działanie pozwala na podnoszenie atrakcyjności spacerów. Przez zaskakiwanie psa zwiększamy jego motywację i chęć do pracy. Zawsze lepszym wyborem będą krótsze, ale częstsze sesje ćwiczeniowe.

Wszyscy opiekunowie psa czy osoby chcące brać udział w jego szkoleniu powinni stosować te same metody. Pozwoli to na usystematyzowanie psu zagadnień i szybsze pojmowanie poleceń. Mieszanie sposobów szkolenia wprowadza chaos i może dezorientować psa, tym samym opóźniając cały proces.

Należy pamiętać, że stosowanie przymusu fizycznego czy psychicznego podczas szkolenia zaowocuje jedynie strachem i lękiem psa przed człowiekiem oraz nowymi zdarzeniami. Pies będzie unikał i wycofywał się z treningów. Każda przemoc wyzwolić może agresję u psa.

Treningi powinni być formą zabawy, przyjemnością zarówno dla człowieka jak i psa. Warto zaopatrzyć się w duża dawkę cierpliwości, miłości i garści zdrowych smakołyków!

Przeczytaj także: Jak nauczyć psa podstawowych komend?

Karolina Łuszczyk