Erlichioza u psów - niebezpieczna choroba odkleszczowa

W dzisiejszym artykule opowiemy Ci o erlichiozie, podstępnej i często nie tak prostej do zdiagnozowania chorobie, która obok babeszjozy i boreliozy, może zaatakować każdego psa. Jesteś gotowy na porządną dawkę wiedzy, która wesprze Cię w ochronie Twojego pupila? Jeśli tak – startujemy!

Co to jest erlichioza?

Erlichioza to choroba bakteryjna wywołana przez agresywne bakterie z grupy Ehrlichia. Najgroźniejszym mikroorganizmem z tej grupy jest Ehrlichia canis. Bakteria trafia do organizmu psa za sprawą brązowego kleszcza psiego. Swój atak zaczyna, mniej więcej, po 24 godzinach od wkłucia się pasożyta w ciało zwierzęcia. Jeżeli do 24 godzin usuniesz kleszcza pęsetą – możesz być spokojny. W przeciwnym razie mikroorganizmy obecne w kleszczu wnikną do krwinek zwierzaka i zaczną siać spustoszenie.

Uspokajamy: nie każdy kleszcz jest nosicielem bakterii Ehrlichia canis.

Erlichioza u psów – gdzie występuje?

Choroba wywołana przez bakterię Ehrlichia canis jest nazywana monocytarną erlichiozą psów (CME) lub tropikalną psią pancytopenią (TCP). Pierwszy raz odnotowano ją w Algierii w 1935 roku.

Erlichioza u psów w postaci CME występuje w:

• USA,
• Afryce,
• Południowej Azji,
• Europie (najmniej przypadków).

Pierwszy przypadek erlichiozy u psa w Polsce

W 2008 roku do jednej z klinik w Olsztynie trafił 2 letni leonberger: piękny – duży pies. Przyczyną wizyty u lekarza była:

• apatia,
• temperatura: 40,1 °C,
• brak apetytu.

Podczas pierwszych badań wykluczono babeszjozę, podano leki, ale zły stan psa nadal się utrzymywał. W drugim badaniu wykryto obecność pierwotniaka Babesia canis. Mimo terapii stan psa pogarszał się: wystąpiły duszności, wymioty, spadek masy ciała, apatia i wysięk surowiczy z oczu i z noska. Niestety, pogorszyły się też wyniki badań.

Sytuacja wydawała się beznadziejna do momentu, w którym, podczas kolejnego badania, odkryto w krwi obecność wtrętów, przypominających owoc morwy. Mikroorganizmy okazały się bakteriami Ehrlichia canis. Zastosowano antybiotykoterapię, a samo leczenie trwało kilka tygodni. Dwa tygodnie po jego zakończeniu, psiak wrócił do pełni zdrowia.

Przebieg erlichiozy u psa

• przebieg subkliniczny: choroba może ustąpić samoistnie, niejednokrotnie nie daje wyraźnych objawów (osłabienie, niechęć do ruchu), może przejść w stan ostry i przewlekły,
• przebieg ostry: występuje rzadko i zazwyczaj łącznie z innymi czynnikami, jak osłabienie odporności, obecność pierwotniaka Babesia canis, stres,
• przebieg przewlekły.

Erlichioza u psa – objawy

• Początkowa faza choroby: duża gorączka, apatia i osłabienie, spadek masy ciała, niechęć do ruchu, niewielka kulawizna, powiększone węzły chłonne (sprawdź pod żuchwą!).
• Faza ostra: duszność, zapalenie płuc, ropno-surowiczy wysięk z nosa i oczu, zaburzenia krzepliwości – duża skłonność do krwawień, anemia. Faza ostra, nieleczona, zagraża życiu psa. Może trwać do 4 tygodni. Dobra wiadomość jest taka, że w fazie początkowej, jak i w fazie ostrej leczenie ma dobre rokowanie.
• Faza przewlekła: w fazie przewlekłej, zazwyczaj, mamy niespecyficzne objawy, które mogą występować nawet przez 5 lat! Niejednokrotnie występuje silne wychudzenie (anoreksja), skłonność do krwawień, zapalenie osierdzia i stawów oraz niedokrwistość. U psa mogą występować wtórne zakażenia bakteryjne, skutkujące owrzodzeniami łapek.

Erlichioza u psów – jak pomóc choremu przyjacielowi?

• wywiad kliniczny,
• badania krwi pod kątem morfologicznym, serologicznym i biochemicznym.

Dobra wiadomość: wczesne wykrycie daje ponad 90% szans na pełne wyleczenie!

Erlichioza u psów – leczenie

Podstawowym i skutecznym lekiem przy erlichiozie jest antybiotyk: doksycyklina. Antybiotyk, o ile lekarz nie zaleci inaczej, stosujemy przez ok. 28 dni. W chwili gdy u psa widać poprawę, po zakończeniu terapii, ponownie przeprowadzamy badanie krwi (w tym badanie serologiczne).

W trakcie trwania terapii weterynarz może badać też liczbę płytek krwi – trombocytów. Spadek ich ilości to czerwona flaga, bo obniżona ilość krwinek zagraża psu w przypadku krwotoku: organizm pupila może nie być w stanie wytworzyć skrzepu, który działa jak tama i hamuje krwotok. W takich przepadkach lekarz stosuje leki przeciwkrwotoczne.

Po antybiotykoterapii lekarz przeprowadza badania i podejmuje decyzję, co dalej. W fazie przewlekłej możliwe jest kontynuowanie terapii nawet przez kilka miesięcy!

Podczas leczenia nie raz stosuje się leki przeciwzapalne i przeciwbólowe (sterydy) oraz płynoterapię – jeśli pies nie je i nie pije.

Antybiotyk – skutki uboczne

Antybiotyk pomaga, ale nie działa wybiórczo: zabija zarówno bakterie z grupy Ehrlichia, jak i „dobre mikroorganizmy”. Dlatego przy każdej antybiotykoterapii warto podawać probiotyki i prebiotyki dla psa, które odbudowują florę bakteryjną, zapobiegają i łagodząc problemy jelitowo-żołądkowe (biegunki, bóle brzucha).

Erlichioza u psa – skuteczna profilaktyka

Profilaktyka jest prosta.

Czuła obserwacja: pierwszym krokiem jest obserwacja psa. Oglądaj go czułym okiem po spacerze: szczególnie sprawdzaj uszy, pachwiny i obszar między palcami. W namierzaniu kleszcza pomoże Ci wyczesywanie pupila.

Umiejętne i szybkie usunięcie kleszcza: ważne jest umiejętne usuniecie kleszcza pęsetą: nie wykręcaj pasożyta palcami, użyj kleszczołapki, następnie zdezynfekuj miejsce, w które wbił się kleszcz.

Pamiętaj, że zakażenie następuje od ok. 24 godzin po wkłuciu się zainfekowanego intruza. To całkiem sporo czasu na akcję i wyciągniecie pasożyta ze skóry.

Pomocna jest ochrona przeciwkleszczowa w postaci tabletek, kropli typu spot-on czy obroży przeciw kleszczom i pchłom.

W wyborze zwracaj uwagę na wielkość i wagę psa.

Dieta i ruch: na skuteczność leczenia i przebieg choroby ma wpływ ogólny stan psa. Dlatego profilaktyka to świetna i codzienna dieta – radzimy Ci wybierać karmę bezzbożową lub karmę mokrą dla psów, dostosowaną do wieku, rasy i kondycji psiaka. Tak samo ważna jest duża dawka ruchu i wspólna zabawa na świeżym powietrzu, na przykład przy pomocy szarpaków.

Erlichioza u psa – podsumowanie

Erlichioza u psa, obok babeszjozy czy boreliozy to jedna z groźniejszych chorób odkleszczowych. Ma podłoże bakteryjne, jej nosicielem są bakterie z grupy Ehrlichia. Najgroźniejszą bakterią jest Ehrlichia canis, która sieje spustoszenie w organizmie pupila. Ważne jest wykrycie schorzenia na wczesnym etapie, bo szybkie podjęcie leczenia, w większości przypadków, kończy się pełnym powrotem psiaka do zdrowia. Przegapienie objawów sprawia, że choroba najczęściej przechodzi w stan przewlekły i sieje spustoszenie w organizmie psa.

Do objawów erlichiozy wywołanej przez Ehrlichia canis należy: apatia, podwyższona temperatura ciała, brak chęci ruchu, brak apetytu, bolesność kości i stawów, wysięki z oczu i noska. Skuteczną bronią jest antybiotykoterapia. W zależności od stanu pacjenta leczenie trwa ok. miesiąc, ale może też przebiegać nawet kilka miesięcy. Szalenie ważna jest profilaktyka: szybkie i umiejętne wyciągnięcie kleszcza, stosowanie preparatów przeciwkleszczowych, bogata w składniki odżywcze dieta oraz ruch.


Przeczytaj też artykuł: Borelioza u psów – objawy, leczenie rokowania

Źródło: http://www.medycynawet.edu.pl/images/stories/pdf/pdf2009/072009/200907480483.pdf

Dominika Tarnacka

Zdjęcia: Canva.com