Antykoncepcja u psów i kotów - jakie metody są dostępne?

Antykoncepcja u psów i kotów to temat, który powinien zainteresować każdego właściciela zwierzęcia. Nie chodzi tylko o unikanie niechcianych miotów, ale także o zdrowie i dobrostan naszych pupili. Dobrze dobrana metoda antykoncepcji pozwala na zapobieganie wielu chorobom, kontrolowanie populacji zwierząt oraz unikanie stresu związanego z rują czy cieczką.

Antykoncepcja u kotek

Podstawową metodą antykoncepcji u kotek jest kastracja. Jest to chirurgiczne usunięcie jajowodów i macicy. Skutecznie zapobiega ciąży, eliminuje ruję i zmniejsza ryzyko nowotworu sutków oraz macicy, a także infekcji macicy (ropomacicza). Wykastrowane kotki są też spokojniejsze, nie muszą przeżywać rui, która jest bardzo dużym obciążeniem psychicznym i fizycznym dla zwierzaka oraz mają mniejsze tendencje do znakowania terenu moczem.

Alternatywą dla kastracji jest sterylizacja, która jest mniej inwazyjnym zabiegiem. Lekarz weterynarii podcina lub podwiązuje jajowody, jednak nie daje to zupełnej pewności co do niepłodności kotki. Kotka jednak wciąż jest narażona na choroby i może zajść w ciążę.

U kotek można zastosować tabletki antykoncepcyjne, które podaje się doustnie. Zazwyczaj stosuje się to jako tymczasowe rozwiązanie – na przykład przy przerwaniu rui lub gdy nie można uśpić kota do zabiegu kastracji. W Polsce weterynarze bardzo rzadko przepisują tabletki antykoncepcyjne – najpowszechniejszą formą antykoncepcji hormonalnej są implanty. Poza tabletkami dostępne są też zastrzyki hormonalne i implanty, które podaje się rzadziej niż tabletki.

Przeczytaj również: Pierwsza ruja u kotki

Czy można wykastrować kotkę w rui?

Jest to dość często pojawiające się pytanie, bo panuje przekonanie, że kotkę można wykastrować dopiero po pierwszej rui. Kastrację można wykonać już ok. 6 miesiąca życia, jeśli kotka jest zdrowa i ma dobre wyniki badań. Nie trzeba czekać do pierwszej rui, istotne jest, aby kot dobrze się czuł i nie miał przeciwskazań do zabiegu. Jeśli znajdziemy kotkę na ulicy, która jest w rui, można ją wykastrować. Robi się tak ze względu na to, że ruja jest bardzo uciążliwa zarówno dla kota, jak i właściciela. Nie są to idealne warunki do kastracji, bo łatwiej o większe krwawienie, jednak można przeprowadzić taki zabieg.

Antykoncepcja u kocurów

Kocury nie mają rui i są gotowe do rozrodu już po osiągnięciu siódmego miesiąca życia. Najpopularniejszą metodą antykoncepcji jest kastracja, tak jak u kotek. Kocura poddaje się sedacji i lekarz weterynarii usuwa jądra. Dzięki temu kocur jest niepłodny i zmniejsza się ryzyko nowotworu jąder. Poza tym kocur staje się mniej agresywny i nie znakuje terenu moczem, jeśli miał z tym problem. Jeśli mimo kastracji kot posikuje, należy udać się do weterynarza.

U kocurów również można zastosować antykoncepcję hormonalną – implant podskórny. Podaje się go raz na kilka miesięcy, jednak nie daje tak dużej pewności co do niepłodności jak kastracja. Implant może też nie być skuteczny, jeśli zależy nam na regulacji agresji kocura.

Antykoncepcja u suczek

Antykoncepcja u suczek jest istotna ze względu na zdrowie zarówno psychiczne, jak i fizyczne zwierzaka. Kastracja polega na usunięciu jajników i macicy. Dzięki kastracji zmniejszone jest ryzyko wystąpienia nowotworów dróg rodnych.

Alternatywą jest sterylizacja, która jednak nie daje pełnej pewności co do niepłodności suczki.

W wyjątkowych sytuacjach można sięgnąć po antykoncepcję hormonalną, która pozwala kontrolować cieczkę, jednak suczka nadal może zajść w ciążę. Tabletki antykoncepcyjne dla psa trzeba podawać regularnie, co może być uciążliwe. Suczkom raczej podaje się implanty niż tabletki, które nie są tak powszechne w polskiej weterynarii. Hormony można podawać w formach zastrzyków, które wykonywane są co kilka miesięcy u weterynarza.

Czy można kastrować suczkę podczas cieczki?

Generalnie tak, jednak nie jest to wskazane. Takie rozwiązanie stosuje się w wyjątkowych sytuacjach, na przykład kiedy przygarniemy suczkę, która ma cieczkę. Należy pamiętać, że nie trzeba czekać z kastracją do pierwszej cieczki. Cieczka występuje około dwa razy w roku i jest bardzo uciążliwa dla psa.

Antykoncepcja u psów

Psy także poddaje się kastracji. Dzięki temu są niepłodne i mniej agresywne. Jeśli samiec wyczuje cieczkę suki, może nawet uciec z domu. Istotne jest kastrowanie zarówno suczek, jak i psów, aby uniknąć problemów zdrowotnych i behawioralnych. Kastracja samców zapobiega nowotworom jąder oraz chorobom prostaty. Jeśli zabieg nie jest możliwy ze względów zdrowotnych, można zastosować implant antykoncepcyjny, jednak powinna być to tymczasowa metoda.

Przeczytaj również: Dlaczego pies ucieka?


Antykoncepcja u zwierząt jest istotna zarówno dla właścicieli zwierząt domowych, jak i dla osób zajmujących się zwierzętami bezdomnymi. Kontrola populacji kotów i psów ma kluczowe znaczenie dla zdrowia i dobrostanu zwierząt oraz dla zapobiegania nadmiernej populacji, która może prowadzić do problemów środowiskowych i zdrowotnych.



Aleksandra Drzewińska

Zdjęcia: Canva.com