Kiedy i czym karmić ptaki? Czy ptaki zimujące naprawdę potrzebują naszej pomocy?

Zimowy okres nie jest najłaskawszy dla ptaków żyjących w Polsce. Część z nich już jesienią wylatuje w cieplejsze rejony, ale wiele gatunków zimuje u nas. Niedobór pokarmów, niskie temperatury, duża wilgotność czy pokryta śniegiem ziemia sprawiają, że ptaki zimowe często potrzebują naszej pomocy, aby przetrwać. Ale kiedy rozwiesić karmniki? Jak o nie zadbać? I czym dokarmiać ptaki?

Pamiętajmy, że rozpoczynając dokarmianie ptaków należy robić to regularnie, bez przerw. Ptaki szybko przyzwyczajają się do pokarmu w karmnikach zaprzestając samodzielnego żerowania.

Ptaki zimujące w Polsce

Każdy gatunek ptaków ma swoje preferencje co do pokarmu, ale można znaleźć sporo cech wspólnych, które ułatwią nam napełnianie karmnika i dokarmianie ptaków zimą. Przykładowe zimujące gatunki ptaków w Polsce:

Kos – bardzo lubią owoce, np. pokrojone jabłka, daktyle, rodzynki, morele, jarzębiny, porzeczki oraz jagody. Nie zaleca się jednak podawania im suszonych owoców, ze względu na częsty dodatek do nich cukru. Suszone owoce mają tendencję do pęcznienia w wolu ptaka, co może skończyć się tragicznie

Rudzik – na co dzień te ptaki posilają się robakami i larwami, w karmnikach najchętniej wybierają pokrojone jabłka i gruszki, rodzynki i jagody. Podstawą mogą być płatki owsiane

Sójka – jej przysmakiem są orzechy włoskie, lubi słoninę oraz smalec. Kasza jęczmienna i gryczana zapewni jej energię w największe mrozy

Sikorka – ulubionym i najbardziej wartościowym pokarmem dla sikorek jest surowa słonina, łuskane orzechy włoskie i słonecznik

Jemiołuszka – najbardziej lubię owoce jarzębiny, głogu, dzikiej róży oraz kaliny

Gil – jako ziarnojad zawsze najpierw wybierze nasiona słonecznika, proso i inne drobne nasiona typu kanar, siemię lniane oraz rzepik

Wróble – preferują łuskany słonecznik, proso i drobne ugotowane kasze

Takie preferencje ptaków można wykorzystać i do pokarmu podstawowego dorzucać ulubione ptasie smakowitości.

Kiedy dokarmiać ptaki zimujące w Polsce?

Dokarmianie ptaków zimowych powinno odbywać się stopniowo, tak aby ptaki miały czas na przystosowanie się i znalezienie miejsc z pokarmem. Za optymalny czas na rozpoczęcie dokarmiania uznaje się początek października. W zależności od długości i intensywności zimy, dokarmiać ptaki można aż do maja, ale już od początku marca można delikatnie i stopniowo zmniejszać ilość karmy.

Rozpoczynając dokarmianie ptaków zaleca się podawanie mniejszych ilości pokarmu. Ptaki muszą dopiero odkryć i zapoznać się z nowym miejscem dokarmiania, więc początkowo karmnik może nie być zbyt często używany, a zbyt duże ilości karmy mogą się po prostu zepsuć.

Nie zaleca się rozpoczynania dokarmiania ptaków zbyt wcześnie. Duża i łatwa dostępność pokarmu może zaburzyć termin wylotu ptaków niezimujących.

Czym dokarmiać ptaki zimą?

Producenci oferują różne rodzaje karm dla ptaków zimowych. Najważniejsze to, aby wybrać pokarm dopasowany do gatunku ptaków jakie chcemy dokarmiać. Jest on dopasowany do potrzeb żywieniowych tych ptaków, a także zmniejsza ryzyko podkradania karmy przez inne gatunki.

Wybierając karmę dla ptaków zimujących należy zwrócić uwagę przede wszystkim na energetyczność pokarmu. Taka karma musi dostarczać ptakom dużej ilości tłuszczy, a także białka.

W karmniku powinien znajdować się pokarm podstawowy. Najczęściej składa się on z mieszanki ziaren i zbóż – nasion słonecznika, pszenicy, dyni, orzechów czy nasion konopi. Od czasu do czasu można do karmnika dosypywać uzupełniające karmy – ziarna, orzechy, owoce. Przysmakiem dla wielu gatunków ptaków są ziarna zalane tłuszczem, tzw. kule tłuszczowe lub dzwonki.

Karmy dla ptaków zimujących

Warto zwrócić uwagę również na dokładny skład karmy i unikać np. nasion ambrozji bylicolistnej, która uchodzi na roślinę bardzo inwazyjną i szybko rozprzestrzeniającą się w ogrodach niszcząc przy okazji rodzime gatunki.

Dokarmianie ptaków zimujących powinno być prowadzone w sposób świadomy i odpowiedzialny. Nie można dokarmiać ptaków ludzkim jedzeniem, słonymi czy słodkimi produktami, chlebem ani bułkami. Wszystkie wędliny czy np. solona słonina są szkodliwe dla ptaków. Podobnie jak pęczniejące w przewodzie pokarmowym kasze czy ziarna oraz nieugotowany pęczak. Spleśniałe czy zepsute produkty nadają się tylko do wyrzucenia.

Przeczytaj więcej: Jak zrobić budki lęgowe dla ptaków?

Karmnik dla ptaków. Jakijest najlepszy dla ptaków zimowych?

Rozmiar karmnika powinien być dostosowany do ptaków, które docelowo chcemy dokarmiać. Natomiast jest parę cech, które karmnik powinien spełniać:

• ochrona karmy przed niesprzyjającymi warunkami atmosferycznymi – najlepiej wybrać model karmnika posiadający zadaszenie lub całkowity daszek, który ochroni pokarm przed deszczem lub śniegiem. Wyższe ranty lub całkowita obudowa karmnika z paru stron zapobiegnie wysypywaniu się ziaren i zmniejszy efekt wiatru
  
  
• umożliwienie swobodnego przylotu i dziobania, z zapewnieniem bezpieczeństwa ptakom – karmnik nie może być pułapką dla ptaków
  
  
• niedostępność dla drapieżników – odpowiednio wysoko umieszczony karmnik zmniejszy ryzyko wtargnięcia do niego kotów, kun czy innych gatunków ptaków drapieżnych
  
  
• maksimum higieniczności – do karmników otwartych warto umieścić na spodzie dodatkowy element, np. deseczkę lub płytkę, co ułatwi sprzątanie wnętrza z odchodów ptaków. Karmniki z zasobnikiem są najbardziej higienicznym rozwiązaniem, gdyż ptaki nie są w stanie zanieczyścić pokarmu.

Karolina Łuszczyk