Nosówka – groźna choroba psów. Przyczyny, objawy i leczenie

Nosówka to wysoce zaraźliwa i niebezpieczna (często śmiertelna) choroba psów, wywoływana przez wirusa CDV (ang. canine distemper virus) należącego do rodziny paramyksowirusów. Kluczową rolę w walce z nosówką odgrywa odpowiednia profilaktyka.

Nosówka jest rozpowszechniona wśród psowatych, łasicowatych i szopowatych. Zwierzęta mogą zarażać się międzygatunkowo, toteż na patogeny szczególnie narażone są psy żyjące poza miastem. Najczęściej chorują szczenięta w wieku powyżej 6 tygodnia życia – jeszcze niezaszczepione, a pozbawione już przeciwciał otrzymanych od matki. Nosówka może jednak dotknąć czworonoga w każdym wieku, niezależnie od rasy i płci. Człowiek jest na działanie wirusa odporny i nie może zarazić się od swojego pupila.

Nosówka – na czym polega ta choroba?

Wirus nosówki najczęściej przenosi się bezpośrednio, drogą kropelkową (nawet wyleczony pies może zarażać jeszcze przez około 13 miesiące). Nosówką zarazić się można także przez pokarm oraz – w przypadku ciężarnych suk – przez łożysko. Ponieważ CDV odporny jest na działanie czynników środowiskowych, może przetrwać nawet kilka dni poza organizmem nosiciela, przenosząc się pośrednio poprzez przedmioty (np. na butach).

Gdy wirus nosówki dostanie się do organizmu zwierzęcia, błyskawicznie się namnaża, początkowo atakując narządy limfatyczne i silnie osłabiając działanie układu odpornościowego. Z czasem CDV dociera do innych układów – pokarmowego, oddechowego, moczowego i nerwowego. Dlatego objawy nosówki są bardzo zróżnicowane.

Objawy nosówki i jej postacie

Nosówka zwykle rozpoczyna się nagłym skokiem temperatury (nawet do 41°C). Charakterystyczne jest to, że w początkowej fazie choroby gorączka na kilka dni ustępuje, po czym znów wzrasta. Rozwój pozostałych objawów zależy od postaci choroby, czyli od tego, które narządy najsilniej ucierpią na skutek ataku wirusa.

Wyróżnia się nosówkę:

• nieżytową, z wysoką gorączką, biegunką, wydzieliną z nosa i spojówek, apatią zwierzęcia – występuje w pierwszym stadium choroby;
• oddechową (płucną), z obfitym wysiękiem z nosa (surowiczym, ropnym lub krwistym), kaszlem, dusznością – może prowadzić do zapalenie oskrzeli lub płuc, a nawet zapaści krążeniowej;
• żołądkowo-jelitową, powiązaną z zapaleniem żołądka i jelit, któremu towarzyszą wymioty, biegunka – prowadzi do silnego odwodnienia i wychudzenia;
• nerwową, z objawami takimi jak niedowłady, porażenia, oczopląs, drżenie mięśni, tiki nerwowe, nietrzymanie moczu i kału, niezborność ruchów, otępienie, padaczka – uszkodzenia neurologiczne są trwałe i nie poddają się leczeniu;
• oczną, z zapaleniem spojówek z surowiczo-ropnym wyciekiem, łzawieniem, światłowstrętem, zapaleniem tęczówki lub nerwu wzrokowego – może prowadzić do owrzodzenia i perforacji rogówki, a nawet ślepoty;
• skórną, objawiającą się pęcherzykami ropnymi (które po zaschnięciu zmienią się w strupki) powstającymi na skórze brzucha, po wewnętrznej stronie ud, na wargach, w okolicy oczu, małżowin usznych i dziurek nosa – może prowadzić np. do zapalenia przewodu słuchowego.

Rzadkie postacie nosówki to:

• zapalenie mózgu starych psów (forma nosówki nerwowej, wywołanej przez wirus przetrwały w ośrodkowym układzie nerwowym po przebytej przed laty chorobie), powodujące zaburzenia ruchowe, demencję, ślepotę;
• choroba twardej łapy, objawiająca się zgrubieniem, wysuszeniem i spękaniem opuszek łap oraz lusterek nosa.

W przebiegu choroby jedna postać nosówki może przechodzić w drugą. Często występują one równocześnie. Wyjątkiem jest nosówka nerwowa, która zawsze przebiega samodzielnie.

Leczenie i profilaktyka nosówki

Leczenie nosówki jest trudne, a śmiertelność zainfekowanych zwierząt sięga nawet 80%. Nie ma celowanych preparatów przeciw tej chorobie ani określonego schematu postępowania. Terapia polega przede wszystkim na łagodzeniu objawów choroby i wzmacnianiu układu odpornościowego psa. W zależności od postaci nosówki stosować można antybiotyki, preparaty witaminowe, kroplówki z glukozą, nawadnianie, leki przeciwwymiotne, krople do oczu, preparaty przeciwdrgawkowe. Leczenie musi odbywać się pod kontrolą weterynarza.

Najskuteczniejszą formą walki z chorobą jest zapobieganie jej poprzez regularne szczepienie psa. Lekarze weterynarii zazwyczaj proponują szczepionkę wieloskładnikową, chroniącą czworonoga także przed innymi schorzeniami (np. parwowirozą). Pierwszą dawkę podaje się 6–7 tygodniowym szczeniętom. Następnie szczepienie powtarza się dwukrotnie w odstępach 3–4 tygodni. Potem psa trzeba szczepić co rok.

Anna Dobroń

Milena Kostrubiec