Jaka jest rola białka w żywieniu psów?

Odpowiednie i zbilansowane żywienie psów opiera się na dostarczeniu im wszystkich niezbędnych składników odżywczych, czyli m.in. białek, tłuszczy czy wody. Psy jako mięsożercy, energię pobierają głównie z tłuszczy (ok. 60%), ale w dużej mierze również z białek (ok. 30%).

Białko jest głównym składnikiem budulcowym organizmów. Dostarczanie go wraz z pożywieniem ma decydujący wpływ na jakość życia i funkcjonowania. Białko pełni wiele istotnych funkcji będących filarem wzrostu oraz rozwoju organizmów. Poznanie ich i zaznajomienie się z podstawowymi informacjami pozwoli na bardziej świadome prowadzenie diety swojego pupila uwzględniając jego potrzeby żywieniowe.

Niektóre z funkcji białek u psów:

• budowanie tkanek organizmu oraz hormonów i enzymów, np. kolagen, elastyna
  
  
• regulacja procesów przemiany materii
  
  
• utrzymanie homeostazy organizmu
  
  
• ruchy/skurcze mięśni
  
  
• magazynowanie i transport składników i substancji, np. hemoglobina
  
  
• immunologiczna

Jak zbudowane są białka? Jak białko wpływa na organizm psa?

Białka zbudowane są z ciągu aminokwasów i to one wyznaczają jakość białka. Psy, aby zachować dobrą kondycję i zdrowie, muszą dostarczać wraz z pożywieniem aminokwasów egzogennych, czyli takich których ich organizm nie potrafi sam wytworzyć. Zaliczamy do nich 10 aminokwasów:

• lizyna – pobudza wzrost kośćca oraz wydzielanie soków trawiennych
  
  
• metionina – prekursor dla tauryny, osłania i odtruwa komórki wątrobowe, wpływa na utrzymanie poprawnego pH moczu, niedobór = wypadanie sierści
  
  
• tryptofan – prekursor niacyny (witaminy B) i serotoniny (hormonu szczęścia), niedobór = wypadanie sierści
  
  
• treonina – prekursor hormonów tarczycy, wraz z fenyloalaniną wpływa na nastrój, skórę i sierść
  
  
• arginina – bierze udział w reakcjach odpornościowych oraz w wytwarzaniu hormonu wzrostu
  
  
• histydyna – wykazuje działanie przeciwbólowe oraz pobudzające wydzielanie soków trawiennych
  
  
• fenyloalanina – prekursor dla tyrozyny, wpływa na produkcję adrenaliny i noradrenaliny
  
  
• walina, leucyna, izoleucyna – wspomagają regulację poziomu cukru i stresu, zapobiegają rozpadowi białka, magazynowane w mięśniach i przekształcane w energię podczas głodu

Białko w karmach dla psów

Uwzględniając białko w diecie czworonoga należy patrzeć nie tylko na jego ilość, ale również na jakość, która związana jest z jego rodzajem w serwowanej psu karmie. Wyróżniamy to roślinne i zwierzęce. Każde z nich posiada inną strawność oraz inny skład aminokwasowy. Białko pochodzenia zwierzęcego jest najodpowiedniejsze dla drapieżników, a w porównaniu do białka roślinnego jest nawet do 6 razy lepiej przyswajalne przez ich organizm. Jednak mimo że mięso jest najlepszym źródłem białka dla psów, to każdy gatunek mięsa ma inną jego zawartość i na dłuższą metę nie zapewni wszystkich aminokwasów w diecie psów. Dlatego ważne jest, aby wprowadzać urozmaicenia, co jest szczególnie istotne w przypadku karmienia słabej jakości karmą lub nie bilansowaniu posiłków. Wysokomięsne przysmaki idealnie sprawdzą się w roli zdrowego urozmaicenia.

Strawność karmy a białko w karmie psa

Wysokiej jakości karmy i przysmaki mają strawność białka na poziomie 80-90%, natomiast słabsze produkty, z dużą zawartością roślin i zbóż – często nie dochodzą nawet do 70%. Niższa strawność wiąże się z gorszą kondycją psa, wiecznym głodem, słabą tkanką mięśniową, a także podawaniem większej ilości karmy, tak aby nasycić psa.

Przeczytaj również: Czy mięso dzikiego ptactwa jest zdrowe dla psów?

Białko dla szczeniąt?

Zwiększone zapotrzebowanie na białko mają szczenięta, psy młode i starsze, oraz suki w ciąży i karmiące. Na tych etapach życia zaledwie 33-35% spożywanego białka przeznaczane jest na funkcjonowanie organizmu, a reszta - około 65% konieczne jest na wzrost tkanek. Wtedy też białko nie może być wykorzystywane jako źródło energii, gdyż prowadzi to do powstania niekorzystnych związków, np. ciał ketonowych czy aldehydów, które negatywnie wpływają na funkcje organów wewnętrznych – głównie wątroby i śledziony. Największe znaczenie ma to w okresie szczenięcym, gdzie niedobór białka skutkuje zahamowaniem, a nawet upośledzeniem rozwoju oraz zmniejszeniem masy ciała.

Ile pies potrzebuje białka?

Przy psach dorosłych dostarczane do organizmu białko w pierwszej kolejności kierowane jest na zaspokojenie zapotrzebowania bytowego, które jest niezbędne do życia. Obejmuje ono wymianę aminokwasów, wzrost nowych komórek, budowę enzymów i hormonów i wzmocnienie metabolizmu komórkowego.

Zapotrzebowanie bytowe jest u każdego osobnika inne. Różni się w zależności od wielkości psa, jego aktywności, stanu zdrowia i wielu innych czynników. Średnio można założyć, że dorosłe psy potrzebują 2 – 2,5 g białka na każdy kilogram masy ciała (co najmniej 18% w suchej masie karmy). Dane te dotyczą wysokiej jakości białka zwierzęcego, o przyswajalności bliskiej 100%. Wraz z malejącą przyswajalnością białka (białko niskogatunkowe lub roślinne) rośnie ilość gramów białka jakie musimy zapewnić psu – nawet do 7 g/kg masy ciała. U szczeniąt i rosnących psów zawartość białka w karmie powinna wynosić nie mniej niż 22%, a przy karmieniu suk ciężarnych i karmiących 22-26%.

Należy pamiętać, że zalecane zapotrzebowanie na białko w co najmniej w połowie powinno być zaspokojone przez białko pochodzenia zwierzęcego.

Przeczytaj również: Jak poporawnie obliczać dawkę pokarmową dla psa?

Dorastające psy, oprócz zwiększonego zapotrzebowania na białko, posiadają również zwiększone zapotrzebowanie na określone aminokwasy – metioninę, argininę oraz tryptofan.

W przypadku zdrowych psów tylko niedobór białka zwierzęcego w diecie może zaszkodzić. Podawanie nawet zbyt dużej ilości białka nie szkodzi, wyjątkiem są tu osobniki cierpiące na zaburzenia wątroby czy nerek – tu obowiązkowe jest wprowadzenie leczenia i odpowiedniej, dostosowanej do problemu diety.

Karolina Łuszczyk