Zakłaczenie, czyli kule włosowe u kota

Koty z natury wysoko cenią sobie utrzymanie własnego futra w czystości, przez co znaczną część swego wolnego czasu poświęcają na porządkowanie sierści przy pomocy swego szorstkiego języka. Co się jednak dalej dzieje z martwymi włosami a także zabrudzeniami, które zlizują nasi podopieczni ze swojego futerka? Wszystko to trafia wprost do jego układu pokarmowego i w naturalny sposób jest z niego usuwane wraz z kałem bądź zwracane w formie wypluwek – dlatego włosy w kocim kale są jak najbardziej uzasadnione fizjologicznie. Jednak są sytuacje, w których proces ten zostaje zaburzony, a naszemu kotu grozi realne niebezpieczeństwo ze strony zalegającej w układzie pokarmowym sierści.

Jakie koty są najbardziej narażone na zakłaczenie?

Najbardziej narażone są koty ras długowłosych a także o gęstym podszerstku, gdyż u nich najłatwiej powstają pilobezoary czyli kule włosowe mogące zatykać przewód pokarmowy. Jednak również koty krótkowłose mogą mieć tego typu problemy zwłaszcza w czasie intensywnego linienia oraz w okresie około chorobowym, gdy wypada zwiększona ilość włosa. Są również osobniki nadmiernie dbające o higienę, czasami również na tle nerwowym, co także może prowadzić do gromadzenia sierści w żołądku i jelitach naszych milusińskich. Jeżeli posiadamy pupila znajdującego się w jednej z grup ryzyka powinien on pozostawać pod naszym czujnym okiem, aby nie przeoczyć pierwszych objawów zatkania układu pokarmowego.

Jakie są objawy zakłaczenia?

Symptomy zakłaczenia zależą głównie od wielkości powstałych kul włosowych oraz tego czy znajdują się one w żołądku czy dostały się do jelit powodując ich niedrożność. W przypadku drażniącego działania pilobezoarów na błonę śluzową żołądka możemy zaobserwować bezskuteczne próby zwracania treści pokarmowych bądź wymioty po jedzeniu i piciu. Nasz pupil stopniowo traci na wadze a jego apetyt jest zwykle ograniczony. W momencie dostania się kul włosowych do jelita dochodzi do zaburzeń w transporcie treści pokarmowych, zaparć, apatii, braku apetytu, wzdęć i radykalnego pogorszenia stanu ogólnego naszego pupila.

Przy podejrzeniu zakłaczenia lekarz weterynarii może zlecić dodatkowe badania jak USG jamy brzusznej czy RTG z kontrastem dla potwierdzenia diagnozy. W przypadkach o łagodniejszym przebiegu stosuje się metody leczenia polegające na ułatwieniu wydalenia kul włosowych, głównie poprzez doraźne podawanie leków poślizgowych jak pasty odkłaczające, czopki glicerynowe podawane doodbytniczo czy wykonywanie lewatyw. Często jednak koty trafiają pod opiekę lekarza weterynarii w stanie ciężkiego zaczopowania układu pokarmowego, co może wymagać stabilizacji stanu poprzez podawanie kroplówek, a gdy kule włosowe osiągają znaczne rozmiary usuwa się je drogą chirurgiczną.

Jak zapobiegać zakłaczeniu kota? 

Tak jak w większości problemów zdrowotnych najważniejsza jest profilaktyka. Jest ona szczególnie ważna u kotów ras mających tendencję do zakłaczenia oraz u osobników, które miały już w przeszłości incydenty zatkania układu pokarmowego przez gromadzącą się sierść. Jest wiele sposobów zapobiegania powstawania pilobezoarów. Podstawą jest regularna pielęgnacja sierści poprzez szczotkowanie jej odpowiednio dobranymi do rodzaju sierści szczotkami i grzebieniami, co ochroni układ pokarmowy naszego pupila przed obciążeniem przez naturalnie wypadające martwe włosy.  Jest to szczególnie ważne w okresach nadmiernego wypadania podszerstka głównie wiosną i w początkowej fazie lata. Niestety nie każdy kot pozwala sobie na wyczesywanie, co mocno utrudnia tego typu zabiegi zarówno w domowym zaciszu jak i w salonach groomerskich. Kolejnym naturalnym sposobem ochrony jest zapewnienie naszemu pupilowi dostępu do odpowiedniej trawy pomagającej na bieżąco usuwać zalegające włoski z żołądka i jelit. Na rynku są dostępne gotowe mieszanki nasion co ułatwia domowe uprawy traw o właściwościach wspomagających właściwe działanie układu pokarmowego naszego kota. Do wyboru mamy również szeroki wachlarz karm odkłaczających zawierających zwiększoną ilość błonnika oraz substancje lekko poślizgowe ułatwiające na co dzień eliminację kłaczków. Jeżeli nie zdecydujemy się na tego typu karmę warto zakupić pastę odkłaczającą, której dawkowanie dopasowuje się zależnie od tego czy nasz kot wymaga intensywnego leczenia bądź ochrony profilaktycznej. Można się również wspomagać smakołykami zawierającymi związki ułatwiające oczyszczanie żołądka i jelit, jednak w przypadku znacznego ryzyka nie powinna być to podstawa ochrony. Wśród właścicieli popularne jest regularne podawanie olejów czy parafiny ciekłej, które jednak nie jest wskazane zwłaszcza przy konieczności długotrwałego podawania ze względu na negatywny wpływ na wątrobę, trzustkę oraz niekorzystne działanie na mechanizm prawidłowego wchłaniania niektórych związków z jelita do organizmu. W praktyce spotykam się również z pomysłami podawania kotom środków przeczyszczających, czego absolutnie nie polecam ze względu na ryzyko perforacji jelita w przypadku jego zatkania.

Zwykle nadmierne gromadzenie się sierści w układzie pokarmowym kota ogranicza się jedynie do dyskomfortu nawracających zaparć, jednak zdarzają się sytuacje gdy z tego powodu zagrożone jest zdrowie a nawet życie naszego pupila, dlatego tak ważna jest codzienna profilaktyka oraz uważna obserwacja, aby wyłapać pierwsze symptomy zatkania przewodu pokarmowego.

Teksty na blogu nie są poradą lekarską oraz nie zastępują wizyty u lekarza weterynarii.

 Dorota Jóskowiak