Refluks u psa – przyczyny i objawy? Jak leczyć refluks u czworonoga?

Refluks u psa to stan polegający na zarzucaniu treści do żołądka, a niekiedy i do przełyku. Jeśli występuje sporadycznie i towarzyszą mu inne niepokojące dolegliwości, określa się go fizjologicznym. Jednak w innym przypadku jest niepożądany. Nie powinno się go utożsamiać z chorobą refluksową. Może być natomiast jednym z jej objawów oraz przyczyn powstania.

Refluks to stosunkowo powszechnie występująca u ludzi dolegliwość. Niestety czworonogi też są na nią narażone. Refluks u psa wymaga podjęcia odpowiedniego leczenia. Podstawą terapii jest dieta i stosowanie leków, które będą zwłaszcza ograniczały wydzielanie kwasu solnego. Sprawdź, co może przyczynić się do powstania refluksu u psa oraz poznaj towarzyszące mu objawy.

Czym jest refluks u psa?

Po zjedzeniu posiłku treść pokarmowa u psa powinna się przesuwać przez przewód pokarmowy w kierunku jelit. Niestety u zwierzęcia rozwinąć się może stan patologiczny określany jako refluks. To zarzucanie treści przewodu pokarmowego do wcześniej położonych jego odcinków. W zależności od poziomu, do jakiego treść będzie się cofać, wyróżnia się dwa rodzaje refluksu u psa.

W sytuacji, gdy treść z dwunastnicy zarzuca się przez odźwiernik (mięśniowy pierścień) do żołądka, stwierdza się refluks dwunastniczo-żołądkowy. Treść ta stanowi wówczas mieszaninę kwasów żółciowych, żółci i soku trzustkowego. Z kolei kiedy trafia z żołądka do przełyku, mówi się o refluksie żołądkowo-przełykowym u psa. W żołądku treść z dwunastnicy miesza się z sokiem żołądkowym.

O ile u człowieka stwierdza się przeważnie refluks żołądkowo-przełykowy, u psa rozpoznaje się przede wszystkim refluks dwunastniczo-żołądkowy. Zdarzają się przypadki, kiedy u psa występują jednocześnie obie postaci refluksu. Wówczas stan ten nazywa się refluksem dwunastniczo–żołądkowo–przełykowym.

Refluks a choroba refluksowa

Poruszając problematykę refluksu u psa, warto wytłumaczyć dwie kwestie. Po pierwsze refluks to nie choroba refluksowa. Schorzenie to może objawiać się refluksem, ale i refluks może predysponować do jego powstania. Nierzadko trudno jest dokładnie określić, czy ma się do czynienia z samym refluksem, czy może już z chorobą refluksową. Stwierdza się ją, gdy występujący refluks wywołuje konkretne objawy lub komplikacje. Po drugie refluks to nie regurgitacja. W ten sposób określa się stan, w którym treść żołądkowa trafia do gardła.

Refluks u psa – czy może być fizjologiczny?

Refluks u psa nie zawsze ma charakter patologiczny. U zwierząt stwierdza się niekiedy występowanie refluksu fizjologicznego. Zdarzyć się może, że perystaltyka wstecznie przesunie zawartość dwunastnicy do żołądka. Mowa wówczas o antyperystaltycznych skurczach. Ma to charakter sporadyczny i nie towarzyszą temu zmiany strukturalne i zaburzenia czynnościowe. Refluks u zdrowych psów występuje przeważnie, kiedy są głodne lub posiłki serwowane są za rzadko. Mimo iż zjawisko takie jest naturalne, należy się mu bacznie przyglądać, aby nie przeistoczyło się w patologiczny refluks.

Jakie są przyczyny patologicznego refluksu u psa?

Refluks dwunastniczo-żołądkowy u psa może być:
● konsekwencją wcześniej przeprowadzanych zabiegów operacyjnych na dwunastnicy lub żołądku,
● spowodowany zwolnieniem tempa opróżniania żołądka, gwałtowną zmianą częstotliwości i intensywności skurczów perystaltycznych, które odpowiadają za przesuwanie się treści pokarmowej,
● wynikiem zaburzenia pracy, czyli nadmiernej relaksacji odźwiernika (końcowego odcinka żołądka),
● spowodowany zaburzonym wydzielaniem somatostatyny, czyli hormonu hamującego produkcję peptydów żołądkowo–jelitowo–trzustkowych takich jak m.in. pepsyna, kwas solny, gastryna, glukagon i insulina.

W przypadku refluksu żołądkowo-przełykowego u psa przyczyn powstania upatrywać można przede wszystkim w:

● stanie zapalnym żołądka, który powoduje zmianę panującego w nim pH,
● nadmiernej relaksacji dolnego zwieracza przełyku,
● przepuklinie wślizgowej rozworu przełykowego (zaburzeniu, w którym dochodzi do przemieszczenia do klatki piersiowej brzusznej części przełyku i/lub żołądka),
● przepuklinie przełyku o charakterze wrodzonym, która jest wynikiem zaburzeń powstałych w okresie rozwoju zarodkowego,
● nadmiernym ciśnieniu w żołądku, które przewyższa wartość tego panującego w przełyku, tzw. odwrócony gradient ciśnień treść żołądka cofa się z miejsca o wyższym ciśnieniu do rejonu o ciśnieniu niższym.

Do powstania refluksu żołądkowo-przełykowego dojść może wskutek stosowania znieczulenia ogólnego – liczne środki znieczulające, w tym powszechnie stosowana atropina, obniżają napięcie zwieracza wpustu. Poza tym do jego wystąpienia predysponować mogą takie schorzenia jak kamica żółciowa, nadkwasota, choroba wrzodowa żołądka i zapalenie przełyku.

Refluks u psa – objawy i konsekwencje

Objawy refluksu u psa to przede wszystkim zgaga. Termin ten służy do określenia nieprzyjemnego uczucia pieczenia w klatce piersiowej. Jeżeli ma miejsce zarzucenie treści pokarmowej do przełyku, można zauważyć nietypowy ruch szyi i zwiększone ślinienie. Zazwyczaj czworonogi wydalają cofniętą treść w postaci biało-żółtej piany. Przy większej ilości objawów mówi się o chorobie refluksowej.

Refluks u psa powoduje uszkodzenie bariery śluzówkowej żołądka. Długotrwałe narażenie błony na działanie zarzucanej treści przyczynia się do powstania zmian przerostowych, a potem zanikowych. Może też powodować powstawanie wrzodów i ma działanie prokancerogenne, czyli sprzyja rozwojowi nowotworów.

Jak pomóc psu z refluksem?

Jak zdiagnozować refluks u psa? Choroby układu pokarmowego rozpoznaje się przede wszystkim na podstawie wywiadu, wyników badania klinicznego, badania rentgenowskiego przeglądowego i kontrastowego, ultrasonograficznego i endoskopowego oraz badania krwi.

Leczenie refluksu psa opiera się przede wszystkim na farmakoterapii. Zwierzęciu podaje się leki usprawniające perystaltykę przewodu pokarmowego oraz zmniejszające ilość wydzielanego kwasu żołądkowego. Weterynarz zalecić może również stosowanie środków osłaniających śluzówkę żołądka. Leki pomogą psu zapomnieć o przykrych dolegliwościach, ale oprócz nich bardzo ważne miejsce zajmuje dieta.

Domowe sposoby na refluks u psa związane są ze sposobem odżywiania. Zaleca się serwowanie zwierzęciu kilku mniejszych posiłków. Zapobiegnie to wydzielaniu nadmiernej ilości soków żołądkowych, kiedy żołądek jest pusty. Należy też dokonać zmian w jadłospisie. Przy zaostrzonym refluksie wskazane jest podawanie psu lekkostrawnych posiłków. Najważniejsze jest unikanie sztucznych dodatków i wypełniaczy. Zboża w karmie obciążają układ pokarmowy i często są przyczyną jego nieprawidłwego działania. Jeśli opiekun nie ma wystarczającej wiedzy lub czasu na gotowanie pupilowi, wskazane jest podawanie karmy dla psa z refluksem. W jej wyborze pomoże weterynarz przykładowo: MONGE Vet Solution Dog Gastrointestinal 2 kg.

Olga Dąbska