Koty manks (manx cat) – poznaj kolejną rasę bez ogona! Encyklopedia kotów

Koty manx, mimo że są zaraz obok kotów japońskich bobtail oraz cymric, rzadką rasą bezogonową to nie są popularne w Europie. Posiadają jednak jedną z najbardziej bujnych historii i legend ich dotyczących. Dodatkowo, manksy to rasa mająca cechy – w wyglądzie i w zachowaniu – tak charakterystyczne, że jak raz je poznasz to z pewnością na długo nie zapomnisz!

Historia rasy manx

Swoją nazwę koty manx zawdzięczają miejscu pochodzenia – wyspie Man, leżącej na Morzu Irlandzkim między Anglią i Irlandią. Nic więc dziwnego, że istnieją podejrzenia, jakoby manksy były spokrewnione z kotami brytyjskimi, szczególnie biorąc pod uwagę ich podobieństwo fizyczne.
Co do samej historii powstania kotów manx istnieją co najmniej cztery legendy. Najbardziej niesamowita wydaje się ta o Arce Noego. Podczas kompletowania załogi na Arkę, Noe miał przytrzasnąć wrotami kotu ogon, ponieważ dany kot był tak flegmatyczny i wchodził ostatni. Kolejne legendy zawierają w sobie już pierwiastek ludzki. Jedna z nich głosi o Felicjanach, którzy mieli przywieźć koty bez ogona z Japonii podczas swoich wypraw handlowych w czasach ok. 1000 r.p.n,e,. Następna obejmuje wiek VIII i Wikingów, z którymi miały podróżować manksy; oraz wiek XVI i hiszpańską flotę Wielką Armadę, na której to miały być koty tej rasy. Inna, brutalna legenda głosi, że kotom manx ogon obcinali irlandzcy najeźdźcy wysypy, po czym przyczepiali sobie owe ogony do hełmów. Jak widać istnieje wiele tez odnośnie wieku i głównych zainteresowanych dostania się rasy na Wyspę Man.

Pewnym jest natomiast, że koty manx są rasą starą i naturalną – jako nieliczna z tych bezogonowych. Mutacja, która wywołuje u nich brak lub szczątkowy ogon, jest wywołana genem dominującym. Fakt ten wyklucza możliwość pokrewieństwa manksów z większością innych kotów bez ogona – np. kotem japońskim bobtail, u których gen ten jest recesywny. Koty manx na Wyspie Man były właściwie odizolowane od innych ras kotów. Sytuacja taka powoduje, że jak raz pojawi się wada genetyczna – w tym przypadku brak ogona – to rozprzestrzenia się ona błyskawicznie, z powodu braku dopływu genotypów równoważących.

Pierwsze wzmianki o kotach manx pochodzą z 1810 roku, a do Ameryki rasa ta trafiła około roku 1820. W latach 20 XX wieku została oficjalnie uznana przez CFA.

Jak wyglądają koty manx?

Manks jest kotem średniej wielkości i o mocnej budowie. Głowa manxa jest duża i okrągła, z dużymi oczami. Ich kolor zależny jest od umaszczenia kota, dopuszczalne są wszystkie możliwości. Kot manx ma mocno zaznaczone kości policzkowe, przez co przypomina kota brytyjskiego.

Tułów ma stosunkowo krótki, delikatnie wygięty w łuk. Nogi szeroko rozstawione, a tylne są dłuższe od przednich. Taka budowa powoduje charakterystyczny dla manxa chód – przypominający skakanie królika. Jest to szczególnie widoczne w czasie szybszego poruszania się kota. Są to koty kojarzone najczęściej z brakiem ogona, co nie do końca jest słuszne.

U kota manx dopuszczalne jest każde umaszczenie. Sierść składa się z włosów okrywowych i podszerstka. Jest bardzo gęsta.

Koty manx są bardzo blisko spokrewnione z kotami cymric, które są ich długowłosą wersją.

Rumpy manx, rumpy-riser, strumpy, longy – co to właściwie oznacza?

Na pytanie - czego nie mają koty manx? – większość z pewnością od razu odpowie, że ogona. Nie jest to jednak do końca prawdą. Nie wszystkie z nich są bezogonowe, ogon u manx może być od szczątkowego, przez krótszy niż u innych ras kotów, po całkowity jego brak. Zależne jest to od miotu i genów przekazanych młodym. Za brak ogona odpowiada gen dominujący.

Koty manks wewnątrz rasy są podzielone na cztery grupy:

- Rumpy – całkowity brak ogona, w jego miejscu wyczuwalne jest wgłębienie na ciele kota
- Rumpy-riser – ogon szczątkowy, maksymalna jego długość to do 3 kręgów kręgosłupa
- Strumpy – ogon do 3 cm, często jest poskręcany
- Longy – ogon parę kręgów krótszy niż u kotów ras ze standardową długością ogona

Na wystawach dopuszczane są jedynie okazy bez ogona (rumpy) oraz z ogonem szczątkowym (rumpy-riser).

Ile żyje kot manx?

Rasa ta cieszy się dobrym zdrowiem i odpornością. Manx średnio żyje do 16 lat. Należy zwracać uwagę na podawanie kotu dobrej jakości karmy dla kota lub zdecydować się na karmienie go BARFem. Manksy mają skłonności do nadmiernego tycia i przy niezaspokojeniu potrzeby ruchu może to szybko doprowadzić do otyłości.

Przeczytaj także: Co zrobić jak kot jest gruby?

Charakter kota manks

Nie tylko wygląd u kotów manks jest charakterystyczny. Charakter również. Jest to rasa kotów szczególnie towarzyska, koty te chętnie same nawiązują kontakt z ludźmi i innymi zwierzętami. Posiadają dużą dozę cierpliwości i bardzo dobrze odnajdują się w towarzystwie dzieci.

Manxy z zachowania przypominają psy – o wiele chętniej spędzają czas z ludźmi, wręcz domagają się tego kontaktu i zabawy! Szybko uczą się aportować rzucane im piłeczki czy pluszaki, a następnie nawet je zakopywać. Posiadając manxa nie dziwi więc fakt poukrywanych zabawek i znajdowania ich w najdziwniejszych miejscach. Dobrze jest przyzwyczaić manksa od kociaka do szelek i wychodzenia na spacery. Może być to dla nich prawdziwą frajdą! I jako jedna z niewielu ras kotów chętniej na tych spacerach chodzi aniżeli czuwa wśród traw. Dodatkowo, manksy uwielbiają wodę, będąc na smyczy na dworze może zdarzyć się, że wskoczą nawet do kałuży, a w domu – zaczną bawić się i rozlewać wodę w miseczce. Sprawdzą się więc u nich fontanny dla kotów i przyklejane miski na wodę.

Mimo że rasa manx jest z reguły dosyć spokojna i wręcz flegmatyczna, to są to koty ciekawskie, inteligentne, chętne do zabawy i bardzo skoczne, a to ze względu na niesamowicie silne tylne łapy. Decydując się na rasę należy wyposażyć mieszkanie w wysoki drapak i najlepiej stworzyć miejsca, gdzie kot będzie mógł poruszać się również po wyższych partiach domu.

Kot manx - cena

Koty manx nie cieszą się dużą liczebnością na świecie. Hodowle znajdują się głównie w Wielkiej Brytanii.

Koszt zakupu kota manx zaczyna się od 1500 euro. Kotki, które mają być przeznaczone do hodowli lub kocury – reproduktorzy – mogą kosztować nawet 3 – 4 000 euro. Takie wysokie ceny związane są z tym, że hodowla manx jest niezwykle trudna z prowadzeniu. Gen dominujący, który odpowiada za długość ogona, u kociaka z połączeniem homozygotycznym (oddziedziczenie geny po obojgu rodziców) tworzy cechę letalną – taki kociak umiera. Kocięta lub mioty, które odziedziczyły gen tylko po jednym z rodziców, mogą urodzić się z deformacjami. Mioty są niewielkie, a przeżywalność kociąt mała.

Karolina Łuszczyk