Pierwszy pies w kosmosie – poznaj prawdziwą historię Łajki i innych psów w kosmosie

Loty kosmiczne wcale nie są obce psom. Jednym z pierwszych, które wyruszyły w przestrzeń kosmiczną, była rosyjska Łajka – mały piesek, który oddał życie w imię nauki. Przeczytaj, jakie jeszcze psy znalazły się w przestrzeni kosmicznej.

Od razu uprzedzamy – to nie jest historia dla wrażliwych osób. Chcemy ją przybliżyć, bo los Łajki to już element światowej historii i ogromny wkład w rozwój nauki, ale jako miłośnicy psów, wolelibyśmy, aby w ogóle nie miała miejsca. Podejrzewamy, że wy też. Przeczytajcie!

Pierwszy pies w kosmosie - Łajka

Łajka, a właściwie Kudriawka to była mała, bezdomna suczka, mieszaniec husky i szpica. Ważyła około 6 kilogramów i miała niespełna 2 lata. Zrekrutowana (a właściwie złapana) z ulicy do projektu kosmicznego Sputnik 2. Wybrano ją z dziesiątek innych psów, bo była spokojna, pasywna i posłuszna. Przezwisko Łajka otrzymała po tym, jak szczekliwie przywitała się podczas przedstawiania jej przez radio – Łajka po rosyjsku znaczy „szczekaczka”.

Pies, który był w kosmosie, czyli pierwszy lot w kosmos

Projekt Sputnik 2 polegał na wysłaniu na orbitę Ziemi rakiety z psem na pokładzie. W rakiecie zbudowano specjalną komorę dla psa i planowano, że pies umrze bezbolesną śmiercią w ciągu 7 dni. Lot był zaplanowany na 7 listopada 1957 r. w 40 rocznicą rewolucji bolszewickiej.
Celem misji było sprawdzenie, jak zachowa się żywy organizm w przestrzeni kosmicznej, tak by w przyszłości przygotować się do lotów załogowych w kosmos. W ciele psa umieszczono urządzenia medyczne monitorujące pracę serca, częstości oddechów i ciśnienie krwi.
Ostatecznie, rakieta z Łajką na pokładzie wystartowała 3 listopada 1957 roku o 5:30.

Jak wyglądał lot Łajki?

Niestety zwierzę zostało wysłane na pewną śmierć – nie planowano nawet, że Łajka z tej podróży powróci. Technologia radziecka w tamtych czasach na to nie pozwalała. Pies zmarł niedługo po starcie – gdyż temperatura wewnątrz kapsuły osiągnęła dość szybko 40 stopni Celcjusza. Udało się jej jednak osiągnąć orbitę – chociaż trudno tutaj mówić o jakimkolwiek sukcesie. Sam Sputnik krążył po orbicie przez kolejne 6 miesięcy.
Związek Radziecki jeszcze podczas lotu i wiele lat po nim podawał informację, że Łajka Żyła kilka dni. W trakcie lotu New York Times oświadczył, że może zostać uratowana, jednak po 9 dniach poinformowano, że Łajka umarła.

Pies Łajka w kulturze

Sława Łajki na trwałe zapisała się nie tylko w historii i nauce, ale też w kulturze. Szybko stała się ona symbolem zwierząt w kosmosie – pojawiając się w bajkach, filmach, muzyce, a nawet grach. Wizerunek Łajki znajduje się na wielu ilustracjach, a nawet znaczkach. Jest najbardziej znanym psem „kosmicznym” na świecie. W kwietniu 2008 została uhonorowana dwumetrowym pomnikiem w Moskwie.

Nie tylko Łajka, czy wiesz jakie zwierzę wysyłali Francuzi?

Chociaż to historia Łajki najgłośniej zapisała się na kartach historii, nie była ona jedynym zwierzęciem, które pomogło eksplorować przestrzeń powietrzną.
Pierwszymi zwierzętami były kogut, kaczki i baran, które wyruszyły w 1783 roku na pierwszy lot balonem w Wersalu.

Kolejnymi zwierzętami były małpki o imieniu Albert, które w latach 1948-1951 NASA wystrzeliła poza atmosferę ziemską. Małpek było 4 – każdą nazwano tak samo, tylko je ponumerowano. Żadna nie przeżyła lotu. Po nich NASA wysłała w kosmos mysz, która przeżyła. Na bazie tych doświadczeń poleciała w kosmos piąta małpa – Yorick. Wrócił on na Ziemię, niestety zmarł godzinę po lądowaniu.

Francuzi przez lata wysyłali w kosmos szczury, a Rosjanie początkowo żółwie, ale dość szybko okazało się, że badania na psach są bardziej miarodajne.
Pierwszymi rosyjskimi psami wysłanymi w kosmos w 1951 roku byli Cygan i Dezik – nie dotarli oni co prawda na orbitę, ale szczęśliwie wrócili na Ziemię. Po nich w kosmos poleciało jeszcze 12 psiaków, z czego 4 nie przeżyły: Czajka, Lisiczka, Pchełka i Muszka. Kolejna była wspomniana wyżej Łajka.

Na Łajce historia się nie skończyła. Po niej w kosmos Rosjanie wysłali 19 sierpnia 1960 roku Biełkę i Striełkę. Okrążyły one orbitę i na szczęście całe i zdrowe wróciły na Ziemię. Wypchana Biełka eksponowana jest dziś w Moskwie, a Striełka stała się atrakcją objazdowej wystawy kosmonautycznej.

W najdłuższym locie kosmicznym wzięły udział w 1966 roku Wietierok i Ugolok. Oba psy było w przestrzeni kosmicznej, aż 23 dni!
Czy to wszyscy? Na pewno nie! Niestety o wielu psach próżno szukać informacji, nie wszystkie loty zostały upublicznione.
Czy był jakiś polski pies w kosmosie? Na szczęście nie. Może i gorzej dla nauki, ale ta jej strona wzbudza wiele kontrowersji.

Kto był pierwszy na księżycu?

Mimo że psy nie dotarły na księżyc, to przetarły szlak w kosmos ludziom. Neil Armstrong, po powrocie na Ziemię powiedział: „Nie jestem pewien, czy byłem pierwszym człowiekiem w kosmosie, czy ostatnim psem”. I mamy nadzieję, że misja psów w kosmosie jest już zakończona.

Natalia Bąk