Jaka jest najczęstsza choroba koni?

Konie są zwierzętami bardzo wrażliwymi i delikatnymi. Tak samo jak ludzie, mają swoje potrzeby. W chwili gdy te potrzeby nie są zaspokajane, pojawiają się choroby. Zobacz, jakie są najczęstsze problemy zdrowotne koni, jakie objawy powinny nas niepokoić i jak zadbać o naszych zwierzęcych przyjaciół.

Objawy choroby koni

Najczęstsze choroby koni to, między innymi, ochwat, wrzody, kolka czy grypa. Co ciekawe konie chorują zarówno na skutek zaniedbania, jak i nadmiernej troski właścicieli. Przyczyną problemów zdrowotnych w wielu przypadkach jest niewiedza. Oto niektóre objawy chorób u koni:
• brak apetytu
• osowiałość
• przyspieszone tętno i oddech
• utrata wagi
• intensywne pocenie
• temperatura
• ból w określonych partiach ciała (brzuch, kopyta)
• problemy ze skórą
• w niektórych przypadkach pokładanie i tarzanie
• przybieranie specyficznej postawy ciała (ochwat)
• biegunka
• wstrzymanie moczu
• nadmierne wydalanie moczu
• nerwowość

W diagnozowaniu choroby niezwykle ważna jest stała obserwacja zwierzęcia. Musisz wiedzieć, że każda zmiana zachowania coś oznacza. Dlatego istotne jest spędzanie czasu z koniem nie tylko podczas treningów, bo wtedy najmocniej koncentrujesz się na wykonaniu zadań. Pamiętaj też o spacerach i bacznej obserwacji koni podczas wypasu.
Ponadto każda choroba ma swoje stadia. Niektóre choroby w pierwszej fazie nie dają objawów klinicznych, ale robią swoje i osłabiają organizm konia. Konie jest też trudniej diagnozować, bo nie pokazują bólu, tak jak, dajmy na to, pies, który zawyje, gdy coś ostrego wbije mu się w łapę. Mówi się, że konie cierpią po cichu. Dopiero w chwili gdy ból jest nie do wytrzymania, a choroba przechodzi w bardziej zaawansowane stadium, koń daje nam wyraźny sygnał, że coś jest nie tak.

Choroby koni przyczyny

Przyczyna większości chorób koni leży w braku wiedzy, uważności oraz udomowieniu tych wspaniałych zwierząt. Naturalnym domem dla koni jest natura, a nie boks. Konie w naturze oszczędzają energię, nie uprawiają wyczynowych sportów, nie trenują skoków przez przeszkody. Godzinami skubią trawy z pastwiska, są w ciągłym ruchu i gromadzą się w stadach, w których panuje harmonia.

Ci, którzy mieli szczęście obserwować wolne konie, zgodnie przyznają, że wśród dzikich tabunów nie występują zachowania agresywne, konie nie tulą uszu, nie pokazują zębów. W stadzie panuje spokój i porządek. Ale dzikie konie nie tworzą przypadkowych stad i mają zaspokojone najważniejsze potrzeby. Wśród nich wyróżniamy potrzebę:
• ruchu
• wielogodzinnego pasienia
• potrzebę zabawy oraz socjalizacji
• potrzebę nawiązywania więzi, które nie są przypadkowe

Najczęściej choroby u koni wywołuje:

• nieprawidłowa dieta (czyli taka, która nie jest dopasowana do trybu życia konia, wieku czy temperamentu)
• zbyt mało ruchu (konie w naturze przemierzały wiele kilometrów w ciągu dnia)
• stres (każda zmiana miejsca, niejasne sygnały od człowieka, który nie wchodzi w rolę przywódcy, silne emocje podczas zawodów czy frustracja sportowca zaburzają prawidłowe funkcjonowanie organizmu konia i prędzej czy później skutkują problemami zdrowotnymi i behawioralnymi)
• nieprawidłowe struganie bądź podkucie konia
• odizolowanie (konie to zwierzęta stadne, komunikacja i więzi społeczne są dla nich bardzo ważne. Konie nie lubią przypadkowych towarzyszy w stadzie)
• bakterie i pasożyty

Konie chorują na różne choroby. Jednak wśród schorzeń wyróżniamy przypadłości, które zdarzają się dość często. Teraz przyjrzyjmy się pokrótce wrzodom, ochwatowi i kolce. Dzięki ochronimy naszych przyjaciół przed bólem i zapewnimy im dobrą opiekę.

Zdrowa dieta – zdrowy koń

Pożywienie jest jedną w ważniejszych spraw w życiu konia. I nie mówimy tutaj tylko o rodzaju pokarmu, ale także o sposobie jego przyjmowania. Błędy w żywieniu są główną przyczyną chorób. Konie są przekarmiane lub niedożywione – ich dieta jest źle zbalansowana, w związku z czym zwierzęta nie otrzymują składników odżywczych, niezbędnych do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Dlatego w profilaktyce bardzo ważne jest zadbanie o dobrej jakości paszę objętościową (siano) oraz paszę treściwą. Siano, które jest stare ma w sobie dużo kurzu, jest mniej wartościowe odżywczo, a ponadto istnieje duża szansa, że rozwijają się w nim grzyby pleśniowe, które są przyczyną alergii u konia. Warto wydać trochę więcej pieniędzy na dobre pożywienie, niż potem tysiąc razy więcej na leczenie konia, nie mówiąc już o zaoszczędzeniu jemu i sobie stresu oraz bólu.

Podstawą żywienia koni jest pasza objętościowa z dodatkiem paszy treściwej, ale nie ma jednej recepty na idealną dietę dla każdego zwierzaka, ponieważ dieta zależy, między innymi, od trybu życia, intensywności treningu, wieku, temperamentu czy zdrowia konia.

Najczęstsze choroby koni:

Wrzody u koni

Wrzody to choroba plaga. Aż 90% koni wyścigowych cierpi na tę dolegliwość. Wśród koni sportowych 80% zwierząt zmaga się z wrzodami. Wrzody najrzadziej pojawiają się u koni rekreacyjnych, ale i tak liczby mogą przerazić, bo aż u 56% koni rekreacyjnych stwierdzono chorobę wrzodową. Jako główne przyczyny powstawania wrzodów wymienia się złe żywienie oraz stres koni. Konie produkują bardzo duże ilości kwasu żołądkowego, przez co potrzebują mieć stale coś w żołądku, aby kwasy nie podrażniały jego ścian. Ogromnym błędem jest żywienie konia rzadko i dużymi porcjami. Nie powinno się też zastępować siana i zielonki paszą treściwą, bo to właśnie włóknista pasza objętościowa stanowi podstawę diety konia i odpowiada jego naturalnym potrzebom.

Drugą ważną przyczyną wrzodów u koni jest stres. Zauważ, że to konie wyścigowe i sportowe są najbardziej narażone na tę dolegliwość. W ich życiu jest sporo stresu: zawody, emocje, transport, zmiana miejsca, nerwy w trakcie treningu. Stres nie służy koniom, które bardzo lubią rutynę. Ponadto koń potrzebuje świadomego przywódcy, który potrafi zbudować z nim relację i usłyszy potrzeby zwierzęcia. Każde działanie siłowe, napięcia w mięśniach jeźdźca, jego stres, nieopanowane emocje są w mig wyłapywane przez konia i powodują u niego duże napięcie.
Objawy, po jakich powinniśmy wezwać weterynarza to m.in.: kolkowanie, brak apetytu, bolesność w okolicy brzucha: koń nie daje się osiodłać, biegunka, polegiwanie, apatia, nerwowość oraz łykanie.

Rozpoznanie choroby wrzodowej następuje poprzez gastroskopię. W niektórych przypadkach podczas leczenia stosuje się tabletki, które zmniejszają wydzielenie się soku żołądkowego. Ważne jest zapewnienie koniowi spokoju, tak aby mógł wypocząć i wrócić do równowagi psychofizycznej. W chwili gdy przyczyną choroby jest nieodpowiednia dieta, należy ją zmienić i przede wszystkim odstawić owies.

Choroby kopyt u koni - ochwat

Ochwat to ciężka choroba, która powoduje zapalenie tworzywa kopytowego i prowadzi do deformacji kopyt. Objawy ochwatu to:
• deformacja i bolesność kopyt (zaawansowana postać choroby)
• wysoka temperatura ciała
• specyficzna pozycja ciała: wysunięcie do przodu przednich kończyn
• podwyższona temperatura w obrębie kopyt (gorące kopyta)
• wzmożony puls w tętnicach palcowych

Im szybciej dostrzeżemy i zareagujemy na objawy choroby, tym większe będą szanse na wyleczenie konia. W celu diagnostyki należy przeprowadzić badanie RTG i zastosować środki zaradcze. Nie każde leczenie przynosi pożądane skutki, dlatego tak ważne jest zapobieganie chorobie, czyli prewencja.

Ochwat może powstać na skutek:

• złej diety (zły dobór składników odżywczych, zbyt duże ilości cukrów, przejedzenie, niesprawdzony teren na wypas)
• uszkodzeń mechanicznych podczas strugana lub podkuwania konia
• zbyt dużego przeciążenia – ruch, praca na twardym podłożu
• mało ruchu, zbyt dużo paszy treściwej

Ochwat wymaga specjalistycznego leczenia. Pierwszą czynnością jaką wykonujemy jest schłodzenie kopyta. Przy wczesnym stadium choroby wskazane jest polewanie chorego miejsca zimną wodą. Stosowane jest też leczenie farmakologiczne.

Przeczytaj więcej: Ochwat u konia - przyczyny, objawy, leczenie

Choroby kolkowe u koni

Kolka to powszechna choroba u koni. Nieleczona może prowadzić do śmierci zwierzęcia. Nawet najmniejsze objawy, które mogą świadczyć o występowaniu kolki, wymagają interwencji lekarza. Objawy problemów ze zdrowiem, które powinny budzić twój niepokój, to:
• brak apetytu
• apatia
• kładzenie się i tarzanie
• pocenie się: od lekkiego po bardzo mocne
• podniesione tętno w spoczynku i przyspieszony oddech
• rozdęcie klatki piersiowej

Kolka to ból który pochodzi z jamy brzusznej. Zatem, w przeciwieństwie do morzyska, nie ogranicza się tylko do narządów układu pokarmowego. Koń może cierpieć na kolkę jajnikową, nerkową czy jelitową.

Konie, które czują ból, często są niespokojne albo wręcz odwrotnie – apatyczne. Niejednokrotnie te dwa rodzaje objawów występują naprzemiennie. Chory koń nie ma ochoty na jedzenie. Równocześnie w początkowych stadiach choroby zwierzę może jeść normalnie, a nawet mieć większy apetyt, aby, następnie, w dalszym stadium choroby odmówić przyjmowania jedzenia.

Przeczytaj więcj o kolce u koni.

Zatrucia koni

Na samym końcu chcemy zwrócić uwagę na rośliny, które rosną w pobliżu stajni i w przydomowych ogrodach. Musisz wiedzieć, że nie każda roślina służy koniowi. Dlatego przed wpuszczeniem go na mały wypas do ogrodu, zrób w nim przegląd i usuń trujące rośliny dla koni. Pomogą ci w tym nożyce do żywopłotu, a także sekator.

Trujące rośliny dla koni

Jedną z groźniejszych roślin dla koni jest cis. Absolutnie nie możesz pozwolić swojemu koniowi na obgryzanie gałązek cisu, bo nawet spożycie niewielkich ilości tej rośliny, grozi mu śmiercią. Pamiętaj, żeby po obcięciu gałązek tego krzewu, niezwłocznie wynieść je w bezpieczne miejsce. Trujące są także bukszpan oraz tuja. Konie mają dobry instynkt
i szerokim łukiem omijają szkodliwe rośliny, ale zdarzały się śmiertelne zatrucia, więc lepiej dmuchać na zimne.

Małe co nieco, czyli soczysta trawa z ogrodu dla koni

Niektórzy właściciele koni wpuszczają swoich zwierzęcych przyjaciół do ogrodu na skubanie trawy. Trwa jest naturalnym pokarmem dla konia, ale jeśli częstujesz nią swojego pupila, zapomnij o sztucznych nawozach. O trawę możesz dodatkowo zadbać poprzez zraszanie: będzie bujna i soczysta.

Natomiast jeżeli nie chcesz zapraszać swojego konia do ogrodu, zetnij trawę i podaruj ją zwierzakom. W mniejszych ogrodach podczas koszenia doskonale sprawdzi się przyjazna dla środowiska ręczna kosiarka, która ułatwi ci pracę. Jeżeli w pobliżu ogrodu czy też pastwiska rosną dęby, zagrab szkodliwe dla koni liście oraz żołędzie i wynieś je w bezpieczne miejsce. Pamiętaj też o przeglądzie pastwisk. Tam też mogą rosnąć groźne dla koni rośliny.

Zobacz akcesoria ogrodnicze

Choroby u koni podsumowanie

Konie to wspaniali towarzysze naszej ziemskiej wędrówki. Inspirują nas do rozwoju, dają moc radości i wzruszają. W ich towarzystwie możemy uczyć się świadomego przywództwa. Równocześnie konie, tak jak i ludzie, chorują. Bardzo często choroba pojawia się na skutek zaburzeń w naturalnym funkcjonowaniu koni, na przykład w źle skomponowanej diecie
i nieprawidłowym żywieniu, które nie uwzględnia budowy anatomicznej konia i jego potrzeb. Kluczem do zdrowia naszych koni jest wiedza, obserwacja i podchodzenie do tych wrażliwych zwierząt z empatią i otwartym sercem.


Dominika Tarnacka