Cocker spaniel – najważniejsze odmiany i ich charakterystyczne cechy

Cocker spaniel jest rasą, która ukształtowała się w pierwszej połowie XX wieku. Pochodzi od psa hiszpańskiego (stąd nazwa). Jego podstawowym zadaniem było uczestniczenie w polowaniach. Dziś cocker spaniele są przede wszystkim doskonałymi towarzyszami i rzadko wykorzystuje się je do pracy.

Najważniejsze odmiany to cocker spaniele angielskie i amerykańskie. Za osobną rasę uważa się spaniele king charles cavalier. Wśród rasowych przedstawicieli cocker spanieli może znaleźć się osobnik czarny, brązowy, złocisty, biały, czekoladowy albo o wielokolorowym umaszczeniu.

Pochodzenie cocker spaniela

Cocker spaniel wywodzi się od psa hiszpańskiego, który był typowym psem myśliwskim – zarówno tropiącym, jak i aportującym niewielką zwierzynę, głównie ptactwo. Obecne wzorce cocker spaniela – angielski i amerykański – ukształtowały się na początku dwudziestego wieku, a opisy Międzynarodowej Federacji Kynologicznej (FCI) zostały ostatecznie przyjęte w latach pięćdziesiątych ubiegłego stulecia. Cocker spaniele zalicza się do grupy VIII FCI i określa jako płochacze – psy tropiące i wystawiające ptaki oraz małe zwierzęta lądowe (np. króliki). Choć aportowanie i praca w wodzie to domena innych, pokrewnych ras, cocker spaniele z radością przyjmują takie zadania, chętnie pływają i przynoszą rzucane im przedmioty.

Do grupy spanieli (lecz już nie cocker spanieli) zalicza się też inne psy, takie jak płochacz niemiecki, springer spaniel walijski czy angielski. W grupie wyżłów znajduje się spaniel francuski. Choć często mówi się o cocker spanielu polskim, ta grupa psów nie ma ukształtowanego i zatwierdzonego wzorca międzynarodowego. Wywodzi się od zwierząt, które były używane do polowania i hodowane jeszcze za czasów monarchii w dawnej Polsce. Grupa ta jest zaliczana do psów rasowych jedynie przez Związek Kynologiczny w Polsce. Obecnie cocker spaniel polski jest hodowany w celu utrwalenia i przebadania stałości cech genetycznych, co pozwoliłoby na zgłoszenie nowej, stabilnej rasy do Międzynarodowej Federacji Kynologicznej.

Cocker spaniel angielski i amerykański

Dwie wyodrębnione, „prawdziwe” rasy w grupie cocker spanieli to wariant angielski i amerykański. Angielscy hodowcy podtrzymywali w swojej linii walory użytkowe cocker spaniela – jego dzielność, wytrzymałość, odwagę czy zdolność do pracy podczas polowania na większe ptaki. Po drugiej stronie Atlantyku wzorzec cocker spaniela amerykańskiego (uznanego za osobną rasę już w latach trzydziestych XX wieku) opisywał psa mniejszego, łagodniejszego, z dłuższą, często bardziej kręconą sierścią, a także o mniejszych wymaganiach jeśli chodzi o ruch. Używany początkowo do polowań na niewielkie ptaki, z czasem stał się głównie psem do towarzystwa, cenionym szczególnie za walory estetyczne i łagodność charakteru.

Przeczytaj więcej o rasie cocker spaniel angielski

Cocker spaniel miniaturowy

Wśród znanych wzorców ras nie wyróżnia się takiej, jak cocker spaniel miniaturowy. Uważa się, że – reklamowane przez hodowców – mniejsze odmiany to psy o niepewnym pochodzeniu, nieustabilizowanych cechach, niekiedy obciążone wadami genetycznymi. W związku z tym ich hodowla oceniana jest zwykle jako nieprofesjonalna i ryzykowna. Niestety często też zdarza się, że nabywcy są oszukiwani przez nieuczciwych pseudohodowców, którzy szczenięta psów w typie cocker spaniela sprzedają jako miniaturki. Wielu rodzinom ułatwia to podjęcie decyzji o zakupie psa do niewielkiego mieszkania. Jednak kiedy zwierzę dorośnie, deklaracja o jego „miniaturowości” okazuje się nieprawdziwa.

Spaniel king charles i king charles cavalier

Spaniel king charles i spaniel king charles cavalier to dwie odrębne rasy, zaliczane przez FCI do spanieli miniaturowych w grupie psów ozdobnych i do towarzystwa. Są zdecydowanie mniejsze od cocker spanieli – ważą od 5 do 8 kilogramów. Nieco inny jest także ich wygląd. Sierść tych psów jest tylko nieznacznie kręcona, pysk szerszy i bardziej spłaszczony (podobny do pyska mopsa czy pekińczyka).

Psy ras spaniel king charles i spaniel king charles cavalier mają wesoły i łagodny charakter, są wierne i posłuszne, stosunkowo łatwo je ułożyć. Świetnie sprawdzają się w rodzinach z dziećmi, innymi zwierzętami, potrzebują niewiele ruchu, więc mogą być bez problemu hodowane w mieszkaniach. Są raczej ciche, rzadko szczekają. Spotyka się je w umaszczeniu blenheim (białe tło z kasztanowo-rudymi, regularnymi łatami), tricolor (czarno-białe z podpalanymi, brązowymi elementami) oraz rzadziej – w odmianach black and tan czy rubinowej (ruby).

Jak wygląda pies cocker spaniel?

Cocker spaniel to pies średniej wielkości, ważący do 15 kg, o zwartej budowie. Jego wysokość w kłębie wynosi około 40 cm. Jest niemal równa długości tułowia od kłębu do nasady ogona. Łeb jest wydłużony, raczej wąski, dobrze wysklepiony. Kufa ma kwadratowy lub lekko podłużny profil, z wyraźnym stopem, czyli przejściem pomiędzy sklepieniem czaszki a częścią nosową. Oczy są ciemne – od niemal czarnych do orzechowych (nie powinny być jasne). Ogon cocker spaniela jest opadający i osadzony w linii grzbietu. W trakcie zabawy i pracy niemal nieustannie pozostaje w ruchu. Zwisające uszy zwierzęcia są nisko osadzone (podobnie jak u ogarów czy bloodhounda), długie, pokryte jedwabistym, lekko kręcącym się włosem.

Umaszczenie cocker spanieli

Cocker spaniel to rasa, w której dopuszcza się bardzo różne warianty umaszczenia. Pies może być biały, złocisty, sobolowy, niebieski lub pomarańczowy z tzw. przesianiem, czyli z nitkami białej sierści. Wariant czarny i czekoladowy może mieć barwę jednolitą, z przesianiem lub podpalaną (z brązową domieszką). Dopuszczalne są barwy łaciate – najczęściej spotyka się wówczas kombinację białego i czarnego włosia. Inna, częsta wersja to cocker spaniel biało-brązowy. Wszystkie odmiany psów muszą mieć jednak ciemne oczy – niebieskie lub zielone są uznawane za niezgodne z wzorcem.

Cocker spaniel w domu

Cocker spaniel jest psem, który może być hodowany w mieszkaniu lub w domu. Jego podstawowym miejscem pobytu nie powinien być ogród czy otwarta przestrzeń obejścia w gospodarstwie. Wynika to z charakteru cocker spaniela – jest to pies towarzyski, przyjacielski, który wymaga stałej interakcji z człowiekiem. Sprawia mu ona radość, którą z przyjemnością manifestuje częstym machaniem ogonem, zachęcaniem do zabawy czy wesołym poszczekiwaniem. Cocker spaniel często oczekuje od swojego opiekuna zainteresowania i wspólnych zabaw. Ponieważ ma wiele energii, dobrze czuje się w otoczeniu osób lubiących długie spacery po parkach, łąkach czy lasach, gdzie może się wybiegać. Nie stroni od wody, a jedną z jego ulubionych rozrywek jest aportowanie przedmiotów, nawet tych rzucanych w zarośla czy do stawu. Z chęcią węszy, traktując poszukiwania „zagubionych” w terenie zabawek jako wspaniałą przygodę.

Cocker spaniel w domu jest raczej towarzyszem niż stróżem, ale lubi szczekać i należy go uczyć, że nie powinien tego robić bez przerwy. Choć nie można oczekiwać, że będzie ostrzegał przed każdym zbliżającym się do domu intruzem, jest przywiązany do swojego terytorium i potrafi zdecydowanie zareagować na wkroczenie na jego obszar. Jeśli psu pozostawi się za dużo swobody, swoich ulubionych miejsc (np. na kanapie) potrafi bronić nawet przed niektórymi domownikami. Dlatego ważne jest wczesne rozpoczęcie układania cocker spaniela. Dobrze jest tworzyć z nim od najwcześniejszego okresu silną, przyjacielską więź, opartą na zaufaniu i nagrodach, a nie na karaniu i krzyku. Przy wychowywaniu psa trzeba pamiętać, że nie tylko chętnie uczy się mile widzianych zachowań, ale też szybko utrwala sobie nawyki, które nie za bardzo spodobają się domownikom. Należy więc szybko je korygować i pozytywnie motywować swojego pupila do zmiany upodobań.

Cocker spaniel wymaga regularnej pielęgnacji – musi być kąpany i dokładnie czesany. Spaniele mocno linieją, a więc w tych okresach musi być wyczesywany codziennie. Wykonywanie podstawowych zabiegów i utrzymanie psa w czystości może być wyzwaniem szczególnie w okresie deszczów czy wiosennych roztopów. Częstej kontroli (szczególnie u zwierząt dużo przebywających na otwartej przestrzeni i lubiących pływać) należy poddawać uszy. Ze względu na ich długość łatwo dochodzi do ich zabrudzenia i zawilgocenia, co może być przyczyną przewlekłych lub nawracających infekcji. Czyszczenie uszu, choć nieprzyjemne, musi być stałym elementem psiej toalety.

Ile kosztuje cocker spaniel?

Rasowy cocker spaniel z uznanej hodowli, kupiony z rodowodem, kosztuje zwykle od 2000 do 4000 złotych. Jeśli rodzice mają tytuły championów, międzynarodowych championów wystawowych (C.I.E.) czy międzynarodowych championów piękności (C.I.B.), cena szczeniaka może być jeszcze wyższa. Trzeba zawsze pamiętać o tym, że kupno rasowego psa z uznanej hodowli, po wysoko ocenianym reproduktorze, wiąże się najczęściej z przyjęciem na siebie określonych obowiązków. Hodowca sprzedający szczeniaka jest zainteresowany tym, by pies był prezentowany na wystawach – zarówno w kategorii młodzieży, jak i w grupie psów dorosłych. Wymaga to zaangażowania, dużej ilości czasu i poświęcenia pewnych środków na podróże do miejsc, gdzie odbywają się wystawy krajowe czy międzynarodowe. Cocker spaniel musi też być dobrze ułożony, pielęgnowany na co dzień i odpowiednio przygotowywany do wystaw.

Ile żyje cocker spaniel?

Cocker spaniel żyje średnio 12–14 lat, choć oczywiście poszczególne osobniki mogą osiągać nawet 16 czy 18 lat. Na czas życia zwierzęcia duży wpływ ma poziom aktywności, środowisko, w którym żyje czy sposób żywienia. U psów pochodzących z uznanych hodowli mniejsze jest prawdopodobieństwo wystąpienia wad czy chorób genetycznych oraz przedwczesnych zmian zwyrodnieniowych.

Anna Dobroń
Milena Kostrubiec