Ślimaki w akwarium – skąd się biorą i jak je usunąć? Czy wszystkie ślimaki są złe?

Ślimaki w akwarium zostały ogólnie podzielone przez akwarystów na ozdobne i szkodliwe. Te pierwsze pięknie się prezentują i dbają o czystość zbiornika. Drugie należy likwidować, ich szybkie namnażanie się prowadzi bowiem do pogorszenia się jakości wody i niszczenia roślinności.

Istnieje kilka sprawdzonych sposobów walki z inwazją ślimaków w akwarium. Specjaliści zalecają stosowanie kilku naraz, aby szybciej uzyskać pożądane efekty. Warto wiedzieć, skąd biorą się ślimaki w zbiorniku, aby na przyszłość zapobiec ich przywleczeniu.

Skąd się biorą ślimaki w akwarium?

Wśród inwazyjnych ślimaków w akwarium wymienia się zwłaszcza:
● żyworódki,
● rozdętki,
● zatoczki,
● błotniarki.

Organizmy te mogą pojawić się w zbiorniku zupełnie przypadkowo. Wśród akwarystów są osoby, które preferują odżywianie ryb żywym pokarmem, pozyskiwanym z naturalnych zbiorników. Razem z nim łowią często plankton oraz niepotrzebne inne organizmy, m.in. ślimaki, i przenoszą je razem z rybim jedzeniem do akwarium. Drugą najczęstszą przyczyną pojawienia się ślimaków w zbiorniku jest przybycie razem z roślinami. Aby temu zapobiec, wskazane jest wyposażanie zbiornika wyłącznie w rośliny z hodowli in vitro, czyli uprawiane w sterylnych warunkach. Ślimaki mogą zostać przywleczone do akwarium również z dekoracjami zbieranymi w rzekach czy stawach, np. kamieniami, korzeniami, umieszczonymi w akwarium bez odpowiedniego przygotowania. Plaga ślimaków nie dość, że wpływa negatywnie na wygląd zbiornika, to prowadzi do pogorszenia natlenienia wody, a tym samym jej jakości. Wiele spośród inwazyjnych gatunków odżywia się roślinnością i będzie stanowiło zagrożenie dla flory w zbiorniku.

Zobacz akwaria

Czy wszystkie ślimaki są złe?

Nie wszystkie ślimaki w akwarium są złe. Akwarystyka poza szkodliwymi wyróżnia gatunki ozdobne. Oto najbardziej popularne z pożytecznych ślimaków w akwarium:
● ampularia z rodziny Ampullariidae, określane też jako ślimaki przodoskrzelne. Zwierzęta te wywodzą się z Ameryki Południowej. Wyglądem przypominają winniczki. Ampularia pięknie się prezentują. Ich muszle mogą mieć do 65 mm średnicy i występują w kilku odmianach barwnych. Najczęściej są w kolorach żółtym, brązowym, niebieskim, białym. Poza atrakcyjnym wyglądem należy zwrócić uwagę na ich użyteczność – „służbę sanitarną”;
● świderki – pierwotnie ich środowiskiem naturalnym były rejony Azji Południowo-Wschodniej, a obecnie spotyka się je w tropikalnej, subtropikalnej, umiarkowanej strefie klimatycznej. Mają wydłużone, stożkowate muszle w kolorze oliwkowobeżowym z ciemniejszymi plamami. Te małe ślimaki w akwarium jedzą martwą materię organiczną i resztki pokarmów, a tym samym zapobiegają powstaniu w zbiorniku stref gnilnych. Wskazują na czystość wody;
● egzotyczne ślimaki glonożerne – najbardziej rozpowszechniony spośród nich gatunek to Neritina. Występują w kilku odmianach barwnych. Skorupa ozdobiona jest różnymi wzorami – paskami, cętkami, zygzakami. Są doskonałym naturalnym wsparciem w sprzątaniu zbiornika. Dobrze czyszczą szyby z nalotu i glonów.

Dwa pierwsze rodzaje ślimaków, mimo że odgrywają pozytywną rolę, to łatwo się rozmnażają. Żeby zapobiec ich nadmiarowi w zbiorniku, wystarczy pozbywać się kokonów, które spotkać można na pokrywie lub szybie zbiornika. W przypadku ostatnich rozmnażanie zachodzi w wodzie słonej, dlatego najlepiej trzymać je w zbiorniku słodkowodnym.

Jak zwalczyć ślimaki w akwarium?

Istnieje kilka sposobów na ślimaki w akwarium. Jednym z nich są rozwiązania technologiczne. W sklepie zoologicznym można nabyć specjalne pułapki na ślimaki w akwarium. To prosta konstrukcja, w którą wkłada się przynętę, ustawia tak, by do jej wnętrza nie weszły inne stworzenia, a kiedy złapie się w nią ślimak, to wyciąga się ją ze zbiornika i usuwa z niej mięczaka. Metoda ta jest najlepsza, kiedy trzyma się w zbiorniku też ozdobne ślimaki, bo nie stanowi dla nich zagrożenia.

Innym rozwiązaniem jest preparat na ślimaki w akwarium. Niestety działa on na wszystkie gatunki, w tym ozdobne. Wlewa się określoną przez producenta porcję do zbiornika po podmianie wody. Środek na ślimaki w akwarium nie oddziałuje na inne organizmy. Kiedy zacznie działać, należy pozbyć się ze zbiornika skorupek. W walce z inwazją ślimaków ważna jest czystość zbiornika. Należy wyparzyć ozdoby – korzenie, kamienie oraz żwirek.

Jak jeszcze można pozbyć się ślimaków? Dobrym pomysłem będzie wprowadzenie do zbiornika gatunku ryby żywiącej się mięczakami. Zwierzę będzie na nie polować i w ten sposób przyczyni się do redukcji mięczaków. Ślimaki są elementem diety bocji wspaniałej, lecz ryba ta powinna być hodowana w dużych lub średnich zbiornikach. Wykorzystać można też giętkozęby czarnobrzuche, pielęgniczki Ramireza, brzanki. Dobrze ze ślimakami radzą sobie kolcobrzuchy, lecz są to zwierzęta dość trudne w hodowli i wysoko agresywne wobec innych ryb.

Ślimakami inwazyjnymi żywią się ślimaki drapieżniki. Najbardziej znanym gatunkiem jest Clea Helena. Zagrzebuje się w podłożu i czeka na ofiarę, a kiedy ta się pojawi, wstrzykuje jej jad. Gdy ze zbiornika usunie się wszystkie złe ślimaki, „helenka” może pozostać w zbiorniku jako ozdoba. Przy braku ślimaków do jedzenia żywi się resztkami pokarmu. Należy jednak nie dopuścić do jej rozmnażania, bo może wówczas zjadać narybek.

Olga Dąbska
Milena Kostrubiec