Popielica – charakterystyka i warunki hodowli afrykańskich „wiewiórek”

Popielica afrykańska, częściej nazywana popielicą szarą, to niewielki ssak, który wyglądem przypomina nieco wiewiórkę i często – mimo szarego umaszczenia – bywa z nią mylona. Choć oba gatunki należą do rzędu gryzoni, pod względem genetycznym nie mają z sobą nic wspólnego.

Popielica szara jest obecnie jedynym znanym przedstawicielem rodzaju popielic. Ten mały ssak w naturze zamieszkuje południowe rejony Afryki. Występuje także na północy Azji Mniejszej, na Kaukazie oraz w lasach środkowej i południowo-wschodniej Europy. W Polsce popielice nie są rozpowszechnione, ale można je spotkać w górach i na pogórzu. Te nadrzewne gryzonie żyją głównie w lasach liściastych (bukowych, dębowych) i mieszanych. Czasem także zamieszkują parki i ogrody.

Jak wygląda popielica?

Popielice są nieco mniejsze od wiewiórek, do których się je porównuje. Osiągają długość 15-16 cm, z czego połowa przypada na puchaty ogon. Masa ciała popielic wynosi około 120 g. Gryzonie te mają duże, ciemne oczy, okrągłe uszy i różowy nos, z okolic którego odchodzą długie wibrysy. Stanowią one ważny narząd czuciowy, przydatny zwłaszcza przy poruszaniu się w ciemności. Poza tym popielice mają bardzo dobrze rozwinięty zmysł słuchu, wzroku oraz węchu.

Gęsta sierść popielic ma szary (popielaty) kolor – jedynie brzuch i dolna część pyszczka są barwy białej lub szarobiałej. Krótkie przednie kończyny gryzoni zakończone są czterema palcami, a tylne pięcioma. Nie ma widocznych na pierwszy rzut oka różnic w budowie ciała samców i samic popielic.

Jak popielica zachowuje się w warunkach naturalnych?

Popielice są zwierzętami nocnymi. Budzą się w godzinach wieczornych i wówczas przejawiają największą aktywność. Większość czasu spędzają w konarach drzew, po których potrafią bardzo zwinnie biegać i skakać. Doskonałą przyczepność do gałęzi zapewniają im ostre pazurki, a także wydzielina z gruczołów znajdujących się w poduszeczkach łap. Równowagę pomagają gryzoniom utrzymać ich długie ogony.

Popielica dzień przesypia ukryta na drzewie, zwykle w towarzystwie innych popielic. Gryzonie te żyją w rodzinnych stadach, liczących zwykle kilkanaście osobników. W porze aktywności zwierzęta żywiołowo się ze sobą komunikują. Naturalnymi wrogami popielic są drapieżniki – ptaki (orły, sowy) i ssaki (kuny, koty domowe).

Popielice aktywne są w sezonie letnim. Po dość długim okresie żerowania dochodzi u nich – zwykle raz do roku – do rozrodu. Po trwającej około miesiąc ciąży samice rodzą średnio 4-6 młodych. W tym okresie schronieniem dla gryzoni są gniazda w dziuplach drzew czy rozpadliny skalne. Młode dorastają w ciągu 3 miesięcy.

Wczesną jesienią popielice gromadzą zapasy na zimę, zwykle w wykopanych w ziemi kryjówkach. Tam spędzają okres hibernacji, trwający nawet 8 miesięcy (zwykle od października do maja). Popielice żyją 6-9 lat.

Jak wygląda hodowla popielic w domu?

Popielice można oswoić i trzymać w domowych warunkach. Są mało wymagające i nie sprawiają problemów nawet początkującym hodowcom. Należy jednak pamiętać, że są one zwierzętami stadnymi i źle znoszą samotność. Dlatego decydując się na hodowlę tych egzotycznych gryzoni, trzeba nabyć co najmniej dwa osobniki.

Popielice można trzymać w klatkach, ale te powszechnie dostępne na rynku zwykle są dla nich nieodpowiednie. Mają na tyle szeroko rozstawione pręty, że niewielki gryzoń może utknąć między nimi, robiąc sobie krzywdę. Dlatego zaleca się trzymanie popielic w terrariach (o minimalnych wymiarach 50 x 40 x 70 cm dla dwóch osobników).

Podstawowym wyposażeniem terrarium dla popielic są akcesoria do wspinania się – gałęzie, siatki, drabinki itp. W pomieszczeniu nie może zabraknąć także zabawek, które pozwolą gryzoniom zaspokoić ich ogromną potrzebę ruchu. Świetnie sprawdzi się w tej roli kołowrotek albo hamak. Kolejnym elementem wyposażenia jest budka (lub inna kryjówka), w której popielice mogą się schronić na czas snu. Na dno terrarium należy wysypać około 3-centymetrową warstwę niepylącego podłoża, w którym popielice będą mogły się zakopywać.

Niezwykle istotną kwestią jest zapewnienie popielicom temperatury 21-25°C. Jeśli w pomieszczeniu jest chłodniej, terrarium należy dogrzewać (z użyciem mat grzewczych lub lamp). W przeciwnym razie zwierzęta mogą zapaść w sen zimowy, co w warunkach domowych może skutkować ich śmiercią.

Sprawdź terraria

Czym żywić popielice afrykańskie?

Popielice są zwierzętami wszystkożernymi. W naturze odżywiają się pędami roślin, liśćmi, korą, nasionami, owocami z drzew i krzewów, a także małymi zwierzętami (głównie bezkręgowcami, ale też np. pisklętami niektórych ptaków).

W domu popielice warto karmić wysokiej jakości karmami dla gryzoni, ponieważ są one odpowiednio zbilansowane i zapewniają zwierzętom wszystkie niezbędne składniki odżywcze. Posiłki można uzupełniać orzechami, warzywami (np. marchwią, papryką), owocami (np. bananami, truskawkami). Popielicom należy także dostarczać białko zwierzęce – w postaci suchej karmy, owadów, niewielkich ilości mięsa drobiowego. Gryzonie powinny mieć stały dostęp do wody i kostki wapiennej.

Jak oswoić popielicę afrykańską?

Popielice potrzebują nieco czasu, by oswoić się ze swoim opiekunem. Po przyniesieniu ich do domu nie należy wyjmować ich z terrarium. Dopiero gdy zaczną się po nim swobodnie poruszać, można spróbować ich dotknąć. Najłatwiej jest wzbudzić zaufanie popielic, „przekupując” je smakołykiem. Kiedy zwierzęta zaczną jeść z ręki, można – bez ryzyka pogryzienia i bez stresu dla zwierząt – wypuścić je z terrarium. Pomieszczenie powinno wcześniej zostać dokładnie zabezpieczone, by gryzonie nie utknęły w zakamarkach mebli lub nie uciekły przez okno.

Popielice uwielbiają się bawić. Mogą przy tym nauczyć się wchodzić opiekunowi na rękę, choć niekoniecznie dobrze reagować na próby ich złapania. Im więcej będą mieć dobrych skojarzeń ze swoim właścicielem (w tym przypadku także dobrze sprawdza się nagradzanie smakołykami), tym większa szansa, że będą lubiły pozostawać z nim w fizycznym kontakcie.

Anna Dobroń
Milena Kostrubiec