Pierzenie u papug i jego zaburzenia

Pióra u ptaków w naturalny sposób z czasem ulegają stopniowemu zniszczeniu czyli zwyczajnie się zużywają. Aby ptak mógł sprawnie latać musi okresowo starą okrywę piór zastępować nową. Dostrzegamy to w formie zwiększonej utraty piór przez naszego ptasiego pupila. Pierzenie u papug polega na wymianie starych piór na nowe, przebiega to okresowo co rok lub dwa lata. Pióra wymieniane są stopniowo i w sytuacji gdy ptak jest zdrowy i prawidłowo odżywiany nie powinno wpływać negatywnie na zachowanie i stan ogólny papugi. W naturalnych warunkach pierzenie jest ściśle związane z cyklem rozrodczym, jednak ptaki utrzymywane w naszych domach narażone są na wpływ takich czynników jak ogrzewanie w okresie chłodów, co często inicjuje wymianę piór. Gdy pierzenie przebiega prawidłowo zwykle nie wzbudza niepokoju właściciela, jednak często cały proces znacznie się wydłuża, ptak staje się osowiały i ma problemy z lataniem, jest to stan wymagający naszej szczególnej uwagi i konsultacji z lekarzem weterynarii, aby pomóc naszemu pupilowi powrócić do normy.

Pierzenie papug a dieta

Podstawowym czynnikiem zaburzającym pierzenie jest nieprawidłowa dieta. Proces ten wymaga sporych ilości białka (głównie takich aminokwasów jak lizyna, arginina i cystyna) oraz żelaza, wapnia i cynku, a także witamin jak biotyna, wit, A i E. Dlatego też na niedobory w okresie pierzenia narażone są ptaki żywione wyłącznie ziarnami, bądź utrzymywane na diecie opartej głównie na słoneczniku. W takiej sytuacji możemy zaobserwować u swojej papugi wydłużony okres pierzenia, wyrastające pióra są matowe, postrzępione, cienkie i łamliwe, kolorystyka piór staje się mniej intensywna i osłonki nowych piór pękają. W przypadku tego typu zaburzeń lekarz weterynarii na początek analizuje dokładnie dietę ptaka aby wyeliminować główne błędy.

Czynniki wpływające na jakość i wymianę piór

Również czynniki zewnętrzne mają istotny wpływ na jakość i wymianę piór. Zbyt mała klatka oraz zbyt rzadkie wypuszczanie z niej papugi skutkuje poważnymi zniszczeniami głównie lotek i sterówek. Należy brać pod uwagę wpływ temperatury otoczenia, panującą wilgotność, możliwość kąpieli oraz dostęp do światła słonecznego, powinniśmy zapewnić naszej papudze warunki możliwie zbliżone do warunków panujących w miejscach z których pochodzi dany gatunek. Innym zewnętrznym czynnikiem wpływającym negatywnie na stan upierzenia jest wyrywanie piór przez samą papugę lub jej towarzystwo. Wpływ na tego typu zmiany zachowania ma bardzo wiele czynników, jednak podstawowymi przyczynami jest nuda i nadmiar stresu. Papugi uwielbiają się bawić i należy dostarczać im wiele bodźców w postaci różnych drabinek, huśtawek, dzwoneczków i innych dostosowanych dla ptaków zabawek, na rynku dostępne są wręcz istne place zabaw aby umilić życie naszym ptasim pupilom. Oczywiście na wyrywanie piór mogą mieć wpływ również choroby niedoborowe, inwazje pasożytnicze czy infekcje skóry oraz choroby wewnętrzne i należy brać to pod uwagę w toku diagnostyki tego typu zaburzeń.

Papuga a pasożyty

Gdy upierzenie naszej papugi nie prezentują się najlepiej, papuga drapie się i wyskubuje sobie piórka może to świadczyć o inwazji pasożytów takich jak roztocza czy wszoły. W przypadku tych drugich możemy gołym okiem zaobserwować czarne drobne jak przecinki pasożyty żerujące na piórach naszego ptaka. W przypadku roztoczy konieczna jest diagnostyka mikroskopowa. Jednak w obu przypadkach konieczna jest niezwłoczna interwencja lekarza weterynarii, aby zahamować intensywność inwazji tych niepożądanych gości. Istnieją również dwie dość istotne i niestety nieuleczane choroby wirusowe (cirkowirus, wirus polioma), które zależnie od wariantu i gatunku papugi przebiegają z dużym zróżnicowaniem doprowadzając do znacznego zniekształcenia piór a nawet do całkowitej utraty upierzenia przez ptaka.

Często pierwszym widocznym objawem chorób wewnętrznych jest zmiana wyglądu piór, najczęściej zmiany barwy upierzenia, wypadanie piór oraz zaburzenia pierzenia. Głównie są to zaburzenia pracy wątroby i nerek, których procesy przemiany materii i usuwania toksyn z organizmu mają decydujący wpływ na stan upierzenia. Jeżeli podejrzewane są tego typu problemy konieczna jest wnikliwa diagnostyka, aby móc włączyć możliwie szybko leki wspomagające regenerację uszkodzonego narządu. Bardzo istotnym organem indukującym proces pierzenia jest tarczyca. Zaburzenia jej działania spowodowane są głównie jej niewydolnością, zmianami nowotworowymi lub niedoborem jodu. Mamy wtedy do czynienia z charakterystycznymi symetrycznymi ubytkami piór, a te które wyrastają mają zmieniony wygląd, są łamliwe i mogą być przebarwione na czarno w okolicy końcówek. Diagnostyka zwłaszcza u małych gatunków ptaków jest tu utrudniona, a o leczeniu decyduje się głównie na podstawie widocznych objawów.

Niezależnie od przyczyny złego stanu piór u ptaka musimy zapewnić mu odpowiednie warunki do czasu wyleczenia, gdyż niedobory upierzenia mogą prowadzić do nadmiernego wychładzania naszego pupila oraz utrudnia a czasami wręcz uniemożliwia mu latanie. Odpowiednio szybka diagnostyka pomoże szybko zahamować problem, a nasza papuga szybciej powróci do dawnej formy.

Teksty na blogu nie są poradą lekarską oraz nie zastępują wizyty u lekarza weterynarii.

Dorota Jóskowiak