Martwica płetw – objawy, przyczyny, leczenie. Czy jest zaraźliwa?

Martwica płetw to jedna z częstszych chorób występujących u rybek akwariowych. Za jej powstanie odpowiadają zwłaszcza niewłaściwe warunki w zbiorniku, przyczyniające się do spadku odporności. Ten z kolei sprzyja infekcji bakteryjnej powodującej martwicę.

Szczególnie podatne na martwicę płetw są gatunki ryb o ciemnej pigmentacji. Choroba przybiera bardziej nasilony przebieg wśród młodych osobników, które z jej powodu masowo giną. Leczenie martwicy płetw opiera się zwłaszcza na antybiotykoterapii, leczniczych kąpielach i odcinaniu zajętych chorobowo części płetw.

Czym jest martwica płetw?

Martwica płetw to dość powszechna choroba ryb akwariowych. Patologiczny stan rozwija się zwłaszcza w obrębie płetwy ogonowej. Na martwicę płetw chorują ryby różnych gatunków. W sposób szczególny narażone na nią są osobniki młode.

Przyczyny martwicy płetw

Specjaliści zwracają uwagę na występowanie wielu czynników predysponujących do rozwoju martwicy płetw. Jednymi z częściej wymienianych są:
● zły stan sanitarny zbiornika – zanieczyszczone odchodami i resztkami pokarmowymi,
● urazy mechaniczne,
● za niska temperatura wody,
● nadmierne naświetlanie promieniami UV,
● niewłaściwe żywienie.

Czynniki te doprowadzają do osłabienia odporności akwariowych rybek, w konsekwencji czego są one bardziej podatne na atak szkodliwych bakterii, w tym m.in. Aeromonas, Pseudomonas, Haemophilus, które namnażają się w obrębie płetw.

Martwica płetw – objawy choroby

Pierwszy objaw martwicy płetw to delikatne zmętnienie w obrębie krawędzi płetwy ogonowej. Niekiedy stan ten zauważa się też na płetwie piersiowej. Zmieniona chorobowo tkanka przybiera niebiesko-białe zabarwienie. Jest mocno odgraniczona od zdrowej. Dochodzi do wystrzępienia i skrócenia płetw. Typowe dla martwicy płetw jest rozchodzenie procesu chorobowego od obwodu do nasady płetwy.

Choroba szczególnie intensywnie przebiega u młodych ryb. Może doprowadzić do odpadnięcia płetwy ogonowej. Wraz z zaawansowaniem stanu chorobowego pojawiają się wybroczyny. Najczęściej lokalizują się u nasady płetwy. Następnie stwierdza się wrzody, czyli ubytki tkanki, w której rozwija się martwica. Kiedy do tego dojdzie, ryby zapadają w stan zwany śnięciem. Inaczej określa się go progiem letalnym. Ryba jeszcze żyje, ale jej życie biologiczne jest na skraju jakiejkolwiek aktywności. Niedługo później zdycha.

Martwica płetw – jak leczyć?

Leczenie martwicy płetw należy rozpocząć od izolacji chorych osobników od reszty zwierząt w akwarium. Początkujący akwaryści mogą nie wiedzieć, czy martwica płetw jest zaraźliwa. Choroba jest infekcyjna, w związku z tym może łatwo przechodzić z osobnika na osobnika.

Wskazane jest usunięcie martwych części płetw. Odcina się je nożyczkami. Miejsce odcięcia dezynfekuje się 1% roztworem azotanu srebra i opłukuje wodą destylowaną. Chore ryby poddaje się specjalnym kąpielom. Szczególnie korzystna w martwicy płetw jest kąpiel w soli, siarczanie miedzi czy dwuchromianie potasu. Kiedy one nie pomogą, stosuje się kąpiele w roztworach antybiotyków. Najczęściej wykorzystuje się neomycynę, oksytetracyklinę i tetracyklinę. Żeby szybciej zwalczyć bakterie wywołujące martwicę płetw gupika czy innej rybki, podaje im się karmę wzbogaconą antybiotykami.

Należy nadmienić, że zabiegi lecznicze największą skuteczność mają w przypadku wcześnie wykrytej choroby. U ryb z niewielkimi zmianami płetwa stopniowo odrasta. Jednakże przy mocno zaawansowanym stanie chorobowym należy dobrze rozważyć sens podjęcie leczenia. Regeneracja tkanki może nie przebiec satysfakcjonująco, przez co zwierzę będzie się męczyć. W takich przypadkach niekiedy konieczna okazuje się eutanazja.

Jak zapobiegać martwicy płetw?

Martwicy płetw można zapobiegać na wiele sposobów. Ryzyko jej wystąpienia ograniczy się zwłaszcza, poddając kwarantannie wszystkie nowo zakupione rybki, dbając o należyty stan zbiornika (należy regularnie wymieniać wodę, usuwać karmę, która nie została zjedzona), unikając gwałtownych zmian temperatury, pH oraz twardości wody i stosując odpowiedni dla danych gatunków pokarm.

Olga Dąbska