Kolcobrzuch – najważniejsze informacje o gatunku

Kolcobrzuchy należą do rodziny rozdymkowatych obejmującej aż 200 gatunków ryb. Ich cechą charakterystyczną jest zdolność do powiększania objętości swojego ciała w przypadku zagrożenia. W tym artykule przyjrzymy się takim gatunkom, jak kolcobrzuch karłowaty, zielony, nilowy, dwuplamy, brunatny, słodkowodny i syjamski. Jeśli interesuje Cię, gdzie naturalnie występują te gatunki, jakie osiągają rozmiary, jak wygląda hodowla kolcobrzuchów oraz czym je karmić, zachęcamy do lektury poniższego artykułu.

Rozdymkowate a kolcobrzuchy

Do rodziny rozdymkowatych (Tetraodontidae) należy około 25 rodzajów ryb. Najmniejszym z nich jest kolcobrzuch karłowaty, liczący 2 cm długości, omówiony w tym artykule. Natomiast największy jest arotron wielki, który osiąga do 120 cm średnicy. Znakiem rozpoznawczym rodziny rozdymkowatych jest okrągły kształt ciała. Ryby te mają słabo rozwiniętą płetwę grzbietową i odbytową; płetwa piersiowa nie występuje. Poruszają się głównie z użyciem płetw bocznych, które mają zdolność bardzo szybkiej zmiany kierunku ruchu. Naturalne środowisko rozdymkowatych to słone wody wybrzeży Afryki, Ameryki Środkowej i Południowej, Indii i Azji Południowej.

Kolcobrzuch karłowaty

Kolcobrzuch karłowaty (zwany również malabarskim) występuje na terenie Azji, w przybrzeżnej strefie mórz i oceanów. Można go spotkać zarówno w słonych, jak i w słodkich wodach. Osiąga maksymalnie 2,5 cm długości. Ubarwiony złoto, jaśniejszy po stronie brzusznej. Ma dodatek ciemnych plam, a dorosłe samce również ciemną linię pod brzuchem. Kolcobrzuch jest w stanie znacznie zwiększyć objętość swojego ciała, nabierając wody lub powietrza. Co ciekawe, w przeciwieństwie do większości ryb, kolcobrzuch karłowaty mruga i zamyka oczy. Należy go karmić skorupiakami, ślimakami, pokarmem żywym lub mrożonym (unikając suchego). Mogą być trzymane zarówno osobno, jak i w towarzystwie innych ryb. Gatunki towarzyszące powinny być małe i nieagresywne. Dla dwóch rybek wystarczy akwarium o pojemności 40 l, oczywiście im większe, tym lepsze. Trzeba zadbać o gęstą roślinność i kryjówki, za które posłużą odpowiednio ułożone kamienie lub korzenie. Rośliny pływające, dzięki rozpraszaniu światła, wzmogą aktywność kolcobrzuchów. Tolerują one temperaturę 24-29°C i pH 7,0-7,8. Ten gatunek kolcobrzucha żyje do pięciu lat.

Kolcobrzuch zielony

Jest to ryba szeroko rozpowszechniona w wodach wschodniej Azji. W warunkach akwariowych osiąga do 10 cm. Jego oczy poruszają się niezależnie od siebie. U młodych osobników zielony odcień nie jest zbyt widoczny, natomiast dorosłe są wyraźnie zielone, z ciemnymi plamkami i jasnym brzuchem. Są wszystkożerne i drapieżne, należy zadbać o zapewnienie im ślimaków wraz z muszlami, dzięki którym mogą ścierać zęby. Pojemność akwarium na jednego kolcobrzucha zielonego powinna być większa niż 100 l. Kosztuje około 10-20 zł.

Kolcobrzuch nilowy

Kolcobrzuch nilowy pochodzi z Afryki, gdzie zamieszkuje rzeki i jeziora. Jest sporą rybą – osiąga do 45 cm długości, chociaż w akwarium zazwyczaj mniej. Nie posiada łusek, za to pokryty jest małymi kolcami. Wykazuje żółte lub oliwkowe zabarwienie, z ciemnymi pasami i jasnym brzuchem. Z kolei młody osobnik jest ciemny i bez wyraźnych pasów. Jego usposobienie jest wyjątkowo agresywne, powinien być trzymany wyłącznie pojedynczo i karmiony pokarmem żywym, mrożonym i mięsnym (ślimaki, skorupiaki ze skorupką). Jego akwarium powinno zawierać liczne kryjówki. Minimalna pojemność to 450 l. Tolerują pH w zakresie 6,5-7,5 i temperaturę wody 24-26°C. Są bardzo wrażliwe na wahania wszelkich parametrów akwarium, dlatego należy dobrze przygotować się do ich trzymania. Nie są znane udane próby rozmnożenia.

Kolcobrzuch dwuplamy

Kolcobrzuch dwuplamy pochodzi z południowo-wschodniej Azji. Jest niewielką rybą (do 8 cm), ma jasne podbrzusze i zielonkawo-brązową górną część ciała. Przyozdobiony jest pięknymi wzorami. Są wszystkożerne i drapieżne; podobnie jak inne kolcobrzuchy, muszą być karmione ślimakami w muszlach. Wymagana pojemność na jednego osobnika kolcobrzucha dwuplamego to 70 l. Gatunek ten kosztuje około 20 zł.

Kolcobrzuch brunatny

Pochodzi z Afryki, jest niezwykle ciekawie wyglądającą rybą. Osiąga 15 cm długości. Żyje wyłącznie w wodach słodkich. Żywią się krewetkami, ślimakami, martwymi lub żywymi rybami. Minimalna pojemność zbiornika to 120 litrów na jednego osobnika. Toleruje pH w zakresie 6,0-7,0 i temperaturę wody 23-28°C. Jako gatunek słodkowodny nie zawierają tetrodotoksyny.

Kolcobrzuch słodkowodny

Kolcobrzuch słodkowodny to gatunek nieco podobny do kolcobrzucha zielonego. Wierch jego ciała jest jasnożółty lub ciemnozielony, a spód żółty lub biały. Pokryty jest ciemnymi plamami. Nie występują u niego łuski. W naturze spotykany w słodkich wodach Azji. Kolcobrzucha słodkowodnego należy trzymać pojedynczo, ponieważ wykazuje się znaczną agresją wobec innych ryb, nawet przedstawicieli swojego gatunku. Toleruje pH w zakresie 6,8-7,6, a wskazana temperatura wody w akwarium wynosi 24-28°C.

Kolcobrzuch syjamski

Pochodzi ze wschodniej części Indii i Tajlandii. Osiąga długość do 6,5 cm. Zamieszkuje wody słodkie i jest rybą drapieżną. Należy karmić go bezkręgowcami, mięczakami i robakami. Odpowiednia dla niego temperatura wody to 24-28°C (w innych źródłach 22-26°C), a pH 7,0. Kolcobrzuch syjamski kosztuje około 12 zł.

Zobacz ofertę karm dla ryb

Kolcobrzuchy – cena

• kolcobrzuch karłowaty – 8 zł,
• kolcobrzuch zielony – 10-20 zł,
• kolcobrzuch nilowy – 100-150 zł,
• kolcobrzuch dwuplamy – 20 zł,
• kolcobrzuch syjamski – 12 zł.

Gdzie kupić kolcobrzuchy?

Gatunki z tego rodzaju dostępne są w sklepach akwarystycznych oraz sklepach online. Należy kupić osobniki młode, które bardzo szybko przyzwyczajają się do nowego otoczenia. Większość rozdymkowatych jest słonowodna, ale zdarzają się takie, które lepiej funkcjonują w wodzie słodkiej (kolcobrzuch brunatny i syjamski).

Może Cię zainteresować: Meduzy w akwarium? Czy to możliwe?

Tetrodotoksyna – tajna broń kolcobrzuchów!

Rozdymkowate nie nadają się do spożycia – są to ryby trujące. Zawierają tetrodotoksynę, bardzo silną neurotoksynę, która powoduje paraliż prowadzący do uduszenia się. Przyczyną, dla której ryby posiadają tę toksyczną substancję, to zjadane wraz z pożywieniem bakterie. Zasiedlają one wątrobę i gruczoły płciowe ryby, gdzie produkują tetrodotoksynę.


Kolcobrzuchy to niezwykle ciekawe ryby, szczególnie ze względu na swoją umiejętność powiększania objętości ciała nawet trzykrotnie. Kluczowe w ich hodowli jest zapewnienie jak największego akwarium, żeby osobniki trzymane razem nie ujawniały zachowań agresywnych. Wymagające może okazać się ich karmienie, gdyż z reguły nie przyjmują suchego pokarmu. Z pewnością opisane gatunki znajdą niejednego miłośnika.

Lida Pieczulis