Polski owczarek nizinny – najważniejsze informacje o rasie

Polski owczarek nizinny określany bywa perłą eksportową. Spośród wszystkich rodzimych ras psów cieszy się za granicą największą popularnością i uznaniem. Ze względu na przyjazne nastawienie jest też dobrym psem do towarzystwa. To czworonóg inteligentny, lubiący zabawę i pieszczoty.

Polski owczarek nizinny charakteryzuje się bardzo mocno rozwiniętym instynktem stróżującym i zaganiającym. To pies zdolny przystosować się niemal do każdych warunków, o ile zapewni się mu wystarczającą ilość ruchu. Jego opiekunowie muszą pamiętać o zbilansowanej diecie ze względu na skłonność do tycia i o pielęgnacji sierści, która łatwo się kołtuni.

Polski owczarek nizinny – historia rasy

Polski owczarek nizinny to jedna z ojczystych psich ras. Obecnie oprócz swej pierwotnej roli czworonóg ten wykorzystywany jest również jako pies stróżujący i do towarzystwa. Wykazuje wysoką odporność na niesprzyjające warunki atmosferyczne, z tego względu wykorzystywany bywa jako pies ratowniczy.

W zagranicznej literaturze kynologicznej spotyka się takie określające go nazwy: Polish Lowland Sheepdog i Polnischer Niederungshütehund. W Międzynarodowej Federacji Kynologicznej polski owczarek nizinny sklasyfikowany został do grupy I - „Owczarki i inne psy pasterskie, z wyłączeniem szwajcarskich psów do bydła” oraz sekcji 1 – „Owczarki”, gdzie oprócz niego przyporządkowano tam polskiego owczarka podhalańskiego. Prezentowanej rasie przydzielono nr wzorca 251. Polski owczarek nizinny został uznany przez FCI w 1963 roku.

Za protoplastę owczarka nizinnego uważa się psa tybetańskiego. Uważa się, że trafił do Europy Środkowej w czasie najazdów Hunów w V wieku. Pierwsze informacje na temat polskich owczarków nizinnych pochodzą z zapisków z XVI wieku. W sposób szczegółowy historię ich pochodzenia przedstawił w 1971 roku Willisen w pracy The Bearded Collie. Autor podał w niej, że w 1514 roku pochodzący z gdańska kupiec Kazimierz Grabski podróżował na statku do Szkocji w towarzystwie sześciu owczarków nizinnych. Psy miały mu pomóc w oddzieleniu z dużego stada 20 owiec, które chciał kupić.

Przed wybuchem II wojny światowej na terenie Polski funkcjonowały dwie hodowle owczarków nizinnych. Jedna prowadzona była przez Marię Czetwertyńską-Grocholską, druga przez Wandę i Różę Żółtowskie. W czasie wojny psy niemal wyginęły. Po jej zakończeniu starano się intensywnie odbudować rasę.

Polski owczarek nizinny – wygląd

Dokonując opisu rasy polskiego owczarka nizinnego, należy poruszyć kwestię jego wyglądu. To średniej wielkości psy. Dorosłe osobniki osiągają 42–50 cm wysokości, przy czym psy są nieco większe od suk. Polski owczarek nizinny waży około 20 kg. Na uwagę zasługuje jego dość prostokątna sylwetka i duża głowa. To zwierzę mocno umięśnione i o krępej budowie. Jeśli chodzi o szatę, charakteryzuje je miękki i obfity podszerstek. Włos wierzchni ma gęsty, długi, prosty lub ewentualnie lekko falisty. Dopuszczalne są wszelkie umaszczenia łaciate i jednolite. Oczy powinny być orzechowego koloru. Są owalne, średniej wielkości, o przenikliwym i żywym wyrazie. Niezgodna ze wzorem jest niebieska i szara pigmentacja nosa, powiek, warg. Uszy u polskiego owczarka nizinnego są dość wysoko osadzone, wiszące, szerokie u nasady i średniej wielkości. Spotkać można osobniki zarówno z krótkim, jak i z długim ogonem, który jest mocno owłosiony. Pies opuszcza go, gdy jest w spoczynku, a trzyma nad grzbietem podczas aktywności. Zgodnie ze wzorcem ogon nie może być trzymany na grzbiecie ani zawinięty w pierścień.

Polski owczarek nizinny – charakter i usposobienie

Polski owczarek nizinny to pies bystry, odważny, czujny, o dużej inteligencji. Jest łatwy w wyszkoleniu, o ile nawiąże się z nim relację bazującą na szacunku i zaufaniu. Najlepsze efekty szkolenia zaobserwuje się, kiedy zostanie ono rozpoczęte jeszcze u szczeniaków. Ważne jest też odpowiednie motywowanie, a w ich przypadku sprawdzi się pozytywna motywacja w formie smaczków. Mimo że czworonogi te cechuje posłuszeństwo, wykazują skłonność do kłusownictwa i włóczęgostwa. Na wszelki wypadek samodzielnej eskapady powinno się psa zaczipować, zarejestrować mikroczip w bazie danych i wyposażyć w adresówkę z danymi do kontaktu. W ten sposób zdecydowanie łatwiej się go odnajdzie.

Polski owczarek nizinny szybko i mocno przywiązuje się do ludzi. Może nawet okazać się czasami zaborczy i zazdrosny o członków ludzkiej rodziny. Należy jednak zaznaczyć, że przy kontakcie z obcymi ludźmi wykazuje spory dystans i nieufność. Kiedy uzna kogoś za intruza, to by go odstraszyć, głośno szczeka. Polski owczarek nizinny ma dość dobre relacje z innymi zwierzętami domowymi. Można go nawet nauczyć dobrej komunikacji z kotami, zwłaszcza jeśli razem się wychowywały. Czworonóg dobrze odnajdzie się w rodzinie z dziećmi. Zachowuje się wobec nich łagodnie. Poza tym są dla niego dobrymi towarzyszami zabawy, którą uwielbia. Należy jednak wyczulić dziecko na należyte traktowanie zwierzęcia i mimo jego usposobienia nie zostawiać psa sam na sam z dzieckiem. Może mu niechcący zrobić krzywdę.

Reprezentanci tej rasy są niezwykle energiczne i należy im zapewnić dużą dawkę ruchu. Dlatego nie będą najlepszymi towarzyszami dla osób prowadzących siedzący tryb życia. Polski owczarek nizinny ma wesołe usposobienie. Czworonogi te uwielbiają zabawę. Poza tradycyjnymi formami spędzania wolnego czasu doskonale sprawdzają się w psiej dyscyplinie sportu, jaką jest agility. Sport ten polega na prowadzeniu zwierzęcia przez opiekuna komendami ruchowymi i głosowymi przez tor przeszkód. Ich zadaniem jest przebycie go w jak najkrótszym czasie, z najmniejszą liczbą pomyłek oraz w określonej kolejności. Należy zaznaczyć, że uczestnicy startujący w agility nie znają wcześniej układu toru, który w zależności od stopnia trudności podzielony jest na kilka klas. Ciekawą propozycją dla nich będzie też treibball. To wyczynowy sport, który polega na prowadzeniu dużych piłek treningowych do bramki piłkarskiej. Polski owczarek nizinny to zwierzę żywiołowe, ruchliwe, które nie powinien zostawać długo bez żadnego zajęcia. Nuda sprawia, że przychodzą mu do głowy niezbyt mądre pomysły. Taka sytuacja sprzyja też powstawaniu zaburzeń zachowania.

Polski owczarek nizinny – zdrowie i potrzeby

Średnia długość życia polskiego owczarka nizinnego wynosi od 12 do 14 lat. Zwierzę, nie dość, że jest odporne zarówno na niskie, jak i wysokie temperatury, to dodatkowo cieszy się dość dobrym zdrowiem. Rzadko choruje. Jednymi z częściej doskwierających mu dolegliwości są dysplazja stawu biodrowego, zapalenie uszu, cukrzyca i niedoczynność tarczycy. Typowe dla tych czworonogów są też problemy z oczami. Dotknąć je mogą dziedziczne schorzenia, jak dystrofia barwnikowego nabłonka siatkówki (RPED) oraz centralny, postępujący zanik siatkówki (CPRA). Psy te zmagają się też z alergiami. Czynnikami powodującymi je mogą być różnego typu alergeny, w tym wziewne, pokarmowe i kontaktowe oraz jad pchli.

Prezentowana rasa psów wykazuje tendencję do nadmiernego przybierania na masie. Dlatego też opiekunowie tych czworonogów powinni dokładnie kontrolować dietę i stosować się do oszacowanego zapotrzebowania energetycznego. W przypadku owczarków nizinnych ważne jest dawkowanie pokarmu. Nie można mu zostawiać swobodnego dostępu do niego, ponieważ pies nie jest w stanie się ograniczyć. Wskazane są 2–3 posiłków dziennie. Prezentowanym czworonogom można podawać każdy rodzaj pożywienia. W ich misce sprawdzi się zarówno gotowa karma, jak i własnoręcznie przygotowywane posiłki. Jednak o ile w przypadku tej pierwszej łatwo oszacować porcję wedle zaleceń producenta, o tyle samodzielnie robione posiłki wymagają dużej wiedzy, by były odpowiednio zbilansowane. Bujne włosie polskiego owczarka nizinnego sprawia, że rzeczywista postura psa jest trudna do oszacowania. Dlatego najlepiej regularnie ważyć te psy.

Długi włos owczarka nizinnego wymaga systematycznej pielęgnacji. Dla ochrony przed powstaniem kołtunów pies powinien być szczotkowany specjalnymi grzebieniami przeznaczonymi do jego rodzaju sierści. Częstotliwość czesania polskiego owczarka nizinnego zależy od linienia. Jest ono stosunkowo umiarkowane. Psa powinno się czesać raz na kilka – kilkanaście dni, a w okresie wzmożonego wypadania włosów (wiosną i jesienią) nawet co dwa dni. Szczególnie narażona na powstanie kołtunów jest sierść w pachwinach, na łapach, za uszami. Miejscami wymagającymi kontroli są też policzki i szyja, gdzie ze względu na częste drapanie łatwo tworzą się kołtuny. Sporo uwagi należy poświęcić na sierść na brodzie i na wąsy, gdzie mogą gromadzić się resztki pokarmu. Warto je codziennie delikatnie przeczesać i w razie potrzeby przemyć. Jeśli chodzi o kąpiel, ze względu na obfitą sierść, która trudno schnie, kapanie powinno mieć miejsce, kiedy jest naprawdę konieczne. Po umyciu psa należy wysuszyć go suszarką. Polski owczarek nizinny powinien być delikatnie strzyżony w okolicy uszu i oczu. Ze względu na budowę uszu i wrastające tam włoski pies narażony jest na częste zapalenia.

Polski owczarek nizinny – cena

Decydując się na polskiego owczarka nizinnego, tak samo jak w przypadku innych czworonogów, powinno się brać pod uwagę tylko psy pochodzące z hodowli zarejestrowanej w FCI. Wtedy ma się pewność, że nabyty pies jest rasowy – spełnia wymagania postawione we wzorcu i można ubiegać się o rodowód dla niego. Posiada się też informacje o jego rodzinnej historii – wgląd w stan ich zdrowia czy osiągnięcia. Cena polskiego owczarka nizinnego wynosi około 2700 zł. Za najlepsze osobniki zapłaci się nawet powyżej 3500 zł.

Olga Dąbska
Milena Kostrubiec