Jamnik - charakterystyka, pielęgnacja, zdrowie ( Encyklopedia psów )

Jamnik - historia rasy

Pierwsze wizerunki psów długich na krótkich łapach pojawiały się na rzeźbach z czasów Starożytnego Rzymu i Egiptu. Europejskie  ślady dzisiejszego jamnika prowadzą do XIV wiecznych Niemiec. Psy o tej charakterystycznej budowie i doskonałym węchu były bardzo pożądane podczas polowań, gdzie ich zadaniem było wypłoszenie zwierzyny z nory. Z czasem zaczęto modyfikować te psy aby uzyskać najbardziej pożądane cechy. Problemem była bardzo krótka sierść, która nie pozwalała na pracę psa w niższych temperaturach. Powstały więc odmiany długowłose i szorstkowłose, czyli 3 odmiany jamnika pod względem okrywy włosowej. Starano się też wydobyć z jamników jak najwięcej cech użytkowych. Uczono je polować na inną zwierzynę, aportować, czy gonić dziki. Nazwa rasy w języku niemieckim oznacza psa polującego na borsuki, gdyż takie było pierwotne przeznaczenie tych krótkonogich psów. Na drodze przemian w wyglądzie psa powstały też trzy wzorce jamnika odmienne pod względem wzrostu. Na wystawy jamnik trafił w drugiej połowie XIX wieku. Oficjalnie podzielono jamniki ze względu na rodzaj sierści i wagę.

Jamnik długowłosy

pochodzenie:   Niemcy
wzrost: jamniki standardowe     27- 30 cm
jamniki miniaturowe  ok. 20 cm
jamniki królicze    brak wzorca
waga:  jamniki standardowe  6,5- 9 kg.
jamniki miniaturowe  <4,5 kg
jamniki królicze <3,5 kg
klasyfikacja FCI:  Grupa IV  Jamniki
(próby pracy wymagane)

Pielęgnacja i zdrowie jamników

Jamniki występują w trzech odmianach okrywy włosowej- jamnik krótkowłosy, jamnik długowłosy i jamnik szorstkowłosy.  Zdecydowanie najmniej problematyczna jest pielęgnacja odmiany krótkowłosej i szorstkowłosej. Należy pamiętać o regularnym wyczesywaniu i trymowani w celu usunięcia martwych włosów. Odmiana długowłosa wymaga częstszego rozczesywania sierści. Wymaga też częstszych kąpieli aby utrzymać sierść w czystości. Jamnikom często przerastają pazury, dlatego tak ważne jest ich regularne skracanie. Przerośnięte pazury utrudniają chodzenie i deformują stawy palców łap. Ze względu na małe rozmiary są w większości psami domowymi i nie mają zapewnionej wystarczającej ilości ruchu. Bardzo szybko przybierają na wadze co przy ich budowie ma opłakane skutki dla zdrowia i sprawności ruchowej. Należy kontrolować dietę jamników i modyfikować ją w zależności od potrzeb i poziomu aktywności fizycznej psa. Otyły jamnik często nie jest w stanie swobodnie się poruszać i ma zagrażające zdrowiu, a nawet życiu, problemy z kręgosłupem. Jako mała rasa mają skłonności do odkładania się osadu a w konsekwencji kamienia nazębnego. Niezbędna jest profilaktyka jamy ustnej i regularne kontrole. Jamniki często cierpią na cukrzycę, co w większości przypadków jest wtórnym schorzeniem do otyłości. Ich specyficzna budowa predysponuje je do schorzeń kręgosłupa, które są bardzo częste u psów w starszym wieku i psów z nadwagą. Zaliczane są do grupy ras, u których częściej występuje zespół Cushinga (choroba o podłożu hormonalnym). Zdarzają się też dziedziczne problemy okulistyczne. Decydując się na przyjęcie pod swój dach jamnika, warto zapytać hodowcę, czy jego psy mają aktualne wyniki badań. Nabywanie psa z legalnej hodowli prowadzonej przez odpowiedzialnych hodowców pozwoli zminimalizować ryzyko wielu dolegliwości zdrowotnych i zaburzeń behawioralnych.

Charakter i zachowanie jamników

Jamnik to silny charakter zamknięty w małym ciele. Bardzo silnie przywiązuje się do właściciela i przeważnie wybiera sobie jedną osobę ze wszystkich domowników. W stosunku do dzieci  są spokojne i zrównoważone, ale nie lubią zaczepek więc należy kontrolować ich zabawę z małymi dziećmi. Do innych zwierząt podchodzą nieufnie i często chcą pokazać swoją dominację nad nimi. Dorosłe psy, przywiązane do właściciela mogą mieć problem z zaakceptowaniem w domu nowych zwierząt. Zostawione same w ogrodzie szybko podejmą trop kreta, czy też innego, małego mieszkańca ogrodu i przekopią swoim właścicielom trawnik. Lubią ludzi, ale lubią też poszczekać na nieznanego im osobnika. Ze względu na swoje rozmiary nie nadają się na psa stróżującego, aczkolwiek dobrze spełniają funkcję informacyjną, obszczekując przechodniów zza płotu.  Psy tej rasy są inteligentne i pojętne. Bywają uparte, ale przy odpowiednim podejściu dobrze współpracują podczas szkolenia.  Z  jamnikiem należy pracować tylko metodami pozytywnymi, gdyż w przeciwnym razie pies bardzo szybko się zniechęci, obrazi, a gdy poczuje się zagrożony może chcieć się bronić. Źle ułożony jamnik szybko przejmie dominację nad właścicielem  i sam będzie decydował o swoich sprawach. Nie powinny codziennie pokonywać pięter schodami, gdyż jest do niebezpieczne dla ich kręgosłupa (oczywiście nie popadajmy w skrajność- zdrowy pies może wejść po paru stopniach). Są to psy, którym należy zapewnić dużo ruchu i aktywności zarówno fizycznej, jak i umysłowej. Oczywiście ze względu na swoją budowę , w szczególności kręgosłup, nie nadają się do wszystkich standardowych psich aktywności. Nie powinny być przeciążane fizycznie, ale wszelkie zabawy, pływania i wycieczki są jak najbardziej wskazane.  Pozwoli to wychować zrównoważonego i dobrze ułożonego psa, jednocześnie dbając o jego zdrowie i prawidłową wagę. Codzienna porcja ruchu pozwoli wzmocnić mięśnie i zmniejszy prawdopodobieństwo dolegliwości kręgosłupa.  Dobrze zsocjalizowany jamnik jest wspaniałym przyjacielem rodziny. Lubi kontakt z ludźmi i wylegiwanie się na kanapie. Jest ciekawski i czuje się odpowiedzialny za sprawdzenie wszystkich i wszystkiego swoim długim nosem.  Wśród jamników najspokojniejszym charakterem może się pochwalić odmiana długowłosa.  Ich temperament zdecydowanie odbiega od krótkowłosych, niezależnych kuzynów. Pomimo tego także potrzebują dużej ilości ruchu i zabawy.

Ciekawostki o jamnikach:

Wielu znanych ludzi uległo urokowi jamnika. Do miłośników rasy należeli m.in. Stanisław Lem, prezydent Abraham Lincoln, Pablo Picasso a nawet królowa Wiktoria.