Samojed (Samoyed) - charakterystyka, pielęgnacja, zdrowie ( Encyklopedia psów )

Samojed - charakterystyka rasy

Białe, puszyste psy ze stale uśmiechniętym wyrazem pyska, dzisiaj biorą udział w dogoterpiach na całym świecie, w domach rozweselają domowników, a na dworze stanowią prawdziwy wulkan energii. A jak było kiedyś? Samojedy od zawsze pracowały z ludźmi, pomagały w pilnowaniu i wypasaniu stad reniferów, domostw, brały także udział w polowaniach. Nauczono je biegu w zaprzęgach i wykorzystywano jako psy pociągowe. W zamian Samojedy zyskiwały surowe mięso zwierzyny, w tym ryb, wdzięczność ludzi i możliwość spania we wspólnych namiotach i domostwach. Poniekąd było to powodowane egoistycznym podejściem ludności – tak puchate psy służyły jako sprawne ogrzewacze.

Samojedy należą do sekcji szpiców i psów w typie pierwotnym. Ich nazwa wywodzi się od plemienia Samojedów żyjących w Mongolii przed tysiącami lat. Lud ten bardzo dbał o swoje psy i już wtedy pilnował, aby nie doszło do krzyżowania rasy. Samojedzi posiadali tylko śnieżnobiałe odmiany, natomiast w południowych zakątkach spotykane były one w odmianie brązowej i czarnej. Wraz z plemieniem psy te dotarły do Azji, następnie do Anglii, gdzie dopiero w 1909 roku opracowano wzorzec rasy. W Polsce pierwsza hodowla psów rasy Samojed powstała w 1989 roku.

Sylwetka Samojeda

Średniej wielkości  pies o eleganckiej i pełnej wdzięki sylwetce wpisanej w kwadrat. Masa ciała dorosłego osobnika dochodzi do 30 kg, a wysokość w kłębie u samców wynosi 54 – 60 cm, natomiast samic 50 – 56 cm. Samojedy to psy muskularne, zbite. Ich silna i duża głowa osadzona jest na potężnej szyi. Charakterystyczny uśmiech rasa ta zawdzięcza lekko skośnym, ciemnym i szeroko rozstawionym oczom i szerokim wargom o ciemnej pigmentacji. Małe, szpiczaste, stojące i wysoko osadzone uszy dopełniają ten obraz. Tułów samojeda jest raczej krótki. Dużą uwagę zwraca ogon, w  spoczynku – noszony nisko, podczas ruchu – zawinięty nad grzbietem lub zagięty w bok.

Okrywa włosowa Samojedów jest niesamowicie gęsta i gruba. Na szyi tworzy się bujna kryza, uda, ogon i łopatki są bujnie owłosione. Między palcami u łap obecne są bujne włosy chroniące opuszki. Niegdyś dopuszczalne były umaszczenia: białe, czarne i brązowe. Dzisiaj, zgodnie ze wzorcem, możliwe są jedynie Samojedy czysto białe, kremowe lub białobeżowe. Niedopuszczalny jest kolor beżowy.

Pielęgnacja Samojedów

Dwuwarstwowa okrywa włosowa tej rasy pokryta jest naturalnym łojem. Pozwalało to psom na dużą wytrzymałość względem opadów atmosferycznych. Właściwość ta pozwala również na dosyć sprawne wytrzepanie się z zaschniętego brudu i zanieczyszczeń. Sierść Samojedów jest elastyczna, a duży jej procent stanowi podszerstek. Włosy okrywowe są dłuższe i sztywniejsze, puchowe natomiast miększe i gęsto ułożone. Taki rodzaj okrywy włosowej nie wymaga częstych kąpieli, najlepiej wykonywać je przy silniejszych pobrudzeniach - co parę miesięcy, a przy szybko brudzącym się psie – co miesiąc. Przed kąpielą należy dokładnie wyczesać psa, co ułatwi pracę. Z kosmetyków zaleca się używanie szamponów do sierści białej i dla psów o delikatnej skórze. Po kąpieli psy najlepiej suszyć w letnim nawiewie suszarki, przy zbyt ciepłym powietrzu sierść się skołtuni i stanie się matowa.

Samojedy wymagają regularnego czesania. Raz w tygodniu należy porządnie je wyczesać grzebieniem o szeroko rozstawionych ząbkach lub szczotką pudlówką. Należy pamiętać, że dwa razy do roku Samojedy linieją. W okresie tym najpierw wypadają im włosy puchowe, następnie okrywowe i są one dosłownie wszędzie, wtedy niezbędne staje się codzienne wyczesywanie, a najlepiej wydmuchiwanie podszerstka. Taki zabieg zaleca się preprowadzić u wykwalifikowanego groomera, nie ze względu na jego niebezpieczeństwo, ale profesjonalny sprzęt w salonach i łatwiejsze sprzątanie w miejscu przeznaczonym do tego typu zabiegów. Wydmuchiwanie powoduje, że całe pomieszczenie oraz osoby wokół są pokryte sierścią psa.

Psy tej rasy absolutnie nie nadają się do strzyżenia lub całkowitego golenia. Ich skóra jest skłonna do podrażnień i alergii, taki zabieg grozi poważnymi konsekwencjami zdrowotnymi, a podczas lata jest właściwie równoznaczny z przegrzaniem, a nawet udarem cieplnym psa. Z aspektów estetycznych, ogolony Samojed odrasta nierówno, a sierść najczęściej zamienia się w puch. Zgolony ogon rzadko kiedy odrasta. Dopuszczalne jest podcinanie sierści w okolicach krocza, w celach higienicznych, oraz na tzw. „portkach”. Włosy między opuszkami łap pełnią ważne funkcje ochronne i nie nadają się do golenia.

Zdrowie Samojedów

Samojedy są psami cechującymi się dobrą odpornością organizmu, uwielbiają zimę i śnieg. Należy jednak pamiętać, że psy chowane w mieszkaniach i będące większość czasu w ogrzewanych pomieszczeniach muszą powoli przyzwyczaić się do niższych temperatur, inaczej grozi to osłabieniem i przeziębieniami.

W hodowlach Samojedów ciągle pracuje się nad wyeliminowaniem chorób dotykających te piękne psy. Jednak nadal istnieje parę schorzeń typowych dla rasy i są to przykładowo choroby układu krążenia (wady serca), cukrzyca, niewydolność nerek oraz dysplazja stawu biodrowego. Niekastrowane samce znacznie częściej cierpiąc na nowotwory prostaty i problemy z układem moczowym.

Jako rasa o śnieżnobiałym umaszczeniu często spotykana u Samojedów jest głuchota i ślepota. Podobnie jak wyżły weimarskie, Samojedy mają predyspozycje do dwurzędowości rzęs, która najczęściej wymaga interwencji chirurgicznej, inaczej rzęsy stale będą drażniły oko, prowadząc do nieodwracalnych zmian.

Średnia długość życia Samojeda wynosi 9 -11 lat.

Żywienie psów rasy Samojed

Ze względu na predyspozycje do cukrzycy, alergii, a w starszym wieku również do otyłości, Samojedy powinny dostawać pokarm szczególnie dobrej jakości. Podstawą jest tutaj brak zbóż wszelkiego rodzaju, które podnoszą indeks glikemiczny karmy i dostarczają węglowodanów. Te psy muszą mieć dostarczoną sporą ilość nienasyconych kwasów tłuszczowych, które wesprą ich szatę i wzmocnią skórę. Ważnym elementem, który powinien znaleźć się w karmie dla psów rasy Samojed, jest siarczan chondroityny i glukozamina. Jako psy średniej wielkości, ale muskularne i raczej zbite, potrzebują one wzmocnienia stawów i kośćca.

W karmie dla szczeniąt oraz dla seniorów Samojedów poziom białka powinien być unormowany, niezbyt wysoki. Psy dorosłe zaleca się karmić mięsnym pokarmem  o średniej wartości energetycznej, duża kaloryczność jeszcze bardziej pobudzi psa do harców. Jednak są to tylko wskazówki, a odpowiednią karmę należy dobrać pod indywidualne wymogi osobnika.

Przeczytaj również: Białko w diecie psa

Charakter Samojeda

Samojed jest przedstawicielem psów pierwotnych. Sama historia rasy wyznaczyła jego charakter i temperament. Samojedy potrzebują dużo kontaktu i czułości ze strony opiekunów. Są to psy towarzyskie, wesołe, pogodne i mocno rodzinne. Taka silna potrzeba więzi tyczy się nie tylko ludzi, ale i innych psów. Tak, Samojedy to psy stadne i najlepiej czują się grupie pobratymców. Idealny kompan dla tej rasy to pies równie aktywny i zabawny, mający spory zapas energii.

Inteligentne psy, niegdyś stale pracujące z ludźmi, muszą mieć zapewniony regularny trening. Samojedy polecane są ludziom lubiącym sporty i spędzanie czasu na dworze. Wyścigi, biegi, zaprzęgi, wszelkie psie sporty – to dla tych psów gratka. Przy ćwiczeniach należy mieć na uwadze, że Samojedy mają krótki czas skupienia. Najlepiej więc często robić przerwy lub zmieniać rodzaj aktywności. Psy te nie sprawdzą się w niewielkich mieszkaniach, z małą ilością ruchu. W takich warunkach zaczną się szybko nudzić, a wtedy rozładowywać frustrację na przedmiotach i rozszarpywać wszystko. Dodatkowo Samojedy są psami niezwykle rozmownymi, pierwsze co robią to szczekają, w każdej sytuacji. Ich repertuar mowy ma znacznie większy zakres – potrafią też wyć, mruczeć, mlaskać, bulgotać i wiele innych.

Samojedy uchodzą za bardzo łagodne i zawsze uśmiechnięte misie, należy jednak mieć na uwadze, że zależy to głównie od osobnika. Regularnie denerwowany Samojed, który nie ma zapewnionych potrzeb charakterystycznych dla rasy, może być agresywny i niejednokrotnie zawarczeć. Psy mają też silną potrzebę bronienia zasobów, należy więc z psem od małego pracować. Odpowiednio dobrane osobniki, wyszkolone i wychowane świetnie sprawdzają się w dogoterapii, przynosząc ulgę i ukojenie dzieciom, osobom starszym lub chorym.

Pod maską uśmiechniętego, miłego i puchatego niedźwiadka, kryje się prawdziwy pies i nie można o tym zapominać. Posiada on potrzeby typowe dla tego gatunku i dodatkowy nadmiar energii.

Pies samojed - cena

Cena samoyedów z legalnej, dobrej hodowli jest stosunkowo wysoka jak na psy ras średnich. Szczeniak samojeda kosztuje 4 - 7 tysięcy zł. Za szczeniaka przeznaczonego do dalszej hodowli należy zapłacić nawet dwa razy więcej.

Przed decyzją o zakupie szczeniaka weź pod uwagę wysokie koszty posiadania samojeda - psy te wymagają wysokiej jakości żywienia w dużych ilościach. Trening samojedów oraz utrzymanie ich pięknej sierści również sporo kosztuje. Szacuje się, że miesięczny koszt utrzymania samojeda to ok. 400 - 500 zł. 

Wybierając hodowlę samojedów, z której chcesz kupić szczeniaka, zwróc uwagę na:

• posiadane przez hodowcę badania psów (szczególnie szczeniąt oraz rozdziców i dziadków danego miotu)
• historię hodowlii i wystaw psów w jakich brała udział
• stanu pozostałych psów w hodowli
• kominikacyjności hodowcy i chęci udzielania odpowiedzi na pytania
• aktualności posiadanej wiedzy

Ciekawostki o psach rasy samojed:

• Przed wprowadzeniem wzorca rasy i wpisaniem ich do rejestru ras, Samojedy nazywane były samojedzkimi psami zaprzęgowymi
  
  
• Mała hodowla Samojedów znajduje się w Zimbabwe
  
  
•  W Chinach mieszka Samojed, który wyszczekuje wyniki działań matematycznych: dodawania, odejmowania, dzielenia i mnożenia
  
  
•  Do dzisiaj prowadzone są wyścigi z zaprzęgami, w których udział biorą Samojedy
  
  
•  Przy dobieraniu szelek lub obroży dla Samojedów należy zwrócić uwagę czy nie zafarbują one śnieżnobiałego futra. Samojedy mają tendencję do odbarwień. Zaleca się wybór stonowanych kolorów akcesoriów dla tej rasy

Karolina Łuszczyk